Повышение продуктивности свекловичных севооборотов и плодородия лугово-сероземных почв юга Казахстана

6. Рекомендаций. По проведению агроэкологического мониторинга в земледелий. //Алматы, 2005. - 20 с. (коллектив авторов).

7. Кулкеев Е.Е. Накопление органических остатков и поступление питательных веществ в почву с культурами свекловичного севооборота. //Научно-практический журнал. Земельные ресурсы Казахстана. Алматы, №5, (44), 2007. - С. 24-27.

8. Альдеков Н.А., Кулкеев Е.Е. Накопление гумуса в 3-х польных свекловичных севооборотах. //Научно-практический журнал. Земельные ресурсы Казахстана. Алматы, №6, 2007. - С. 20-23.

9. Кулкеев Е.Е., Альдеков Н.А. Влияние предшественников и органо-минеральных удобрений на поражаемость болезнями сахарной свеклы. //Актуальные проблемы земледелия и растениеводства. ІІІ-ая Международная конференция молодых ученых и аспирантов. Алмалыбак, 2007. - С.89-91.

10. К?лкеев Е.Е., ?лдеков Н.А. ?ш танапты ?ант ?ызылшасы ауыспалы егістігінде органо-минералды ты?айт?ыштарды? колдануы. //Алматы, Бастау, Жаршы, а?пан 2008 ж. - Б. 11-15.

11. Кулкеев Е.Е Продуктивность культур свекловичного севооборота. //От зональной почвозащитной системы земледелия - к адаптивно-ландшафтной, сб. международной конференций, Алмалыбак, 2008 г. - С.118-119.

Т?йiндеме

К?лкеев Ерлан Елiбай?лы. О? т?стік Казахстанда?ы ?ант ?ызылшасы ауыспалы егiсiні? ?німділігін ж?не шал?ынды-с?р топыра?ты? ??нарлы?ын арттыру

Диссертация ауыл шаруашылы?ы ?ылымы кандидатыны? ?ылыми д?режесiнi? iзденiсiне арнал?ан

Эксперименттiк ж?мыстар 2003-2005 жылдары Жамбыл ауыл шаруашылы?ы т?жiрибе станциясыны? (?азiргi «?Е ж?не ?Ш?ЗИ» - ны? Жамбыл филиалы) егiншiлiк б?лiмiндегi стационарда?ы суармалы шал?ынды-с?р топыра?та ж?ргізілді.

Зерттеу ма?саты - негiзгi ж?не д?ст?рлi емес а?ызды? да?ылдарды та?дау ар?ылы 3 танапты ?ызылша ауыспалы егiстiгiн жете зерттеу. М?ны? ?зi жылына екi рет ?нiм алуды, тамыр шiрiмесi ?оздыр?ыштарымен за?ымдан?ан жерлердi сауы?тыруды, топыра? ??нарлылы?ын ?алпына келтiрудi ж?не ?ант ?ызылшасы ?нiмдiлiгiн арттыруды ?амтамасыз етедi.

Зерттеу объектiлерi - ?ант ?ызылшасы, ?рме б?рша?, картоп, ж?герi, к?здiк бидай, а?ызды? да?ылдар (тары мен ?ара??мы?) ж?не шал?ынды-с?р топыра?.

?ш танапты ?ызылша ауыспалы егiстiгiнде а?ызды? да?ылдарды ?сiргенде олар органикалы? ?алды?тарды? м?лшерін 14,2-ден 38,5 ц/га дейiн ?сіріді, сол ар?ылы топыра?та?ы ?оректiк элементтерiмен азотты 14,9-дан 53,3 кг/га дейiн, фосфорды 3,5-тен 14,2 кг/га дейiн ж?не калийдi 15,2-ден 24,3 кг/га дейiн арттырады, м?ны? ?зi органо-минералды? ты?айт?ыштарды енгiзуге байланысты екендiгi д?лелделінді.

К?здiк бидайдан кейiн а?ызды? тарыны ?сiрiп, ?ант ?ызылшасы егiстiгiне органикалы? ж?не минералды? ты?айт?ыштарды ?олдан?анда, 3 танапты ауыспалы егiсте топыра?та?ы ?арашiрiктi 0,02-ден 0,11%-?а дейiн арттыратынды?ы д?лелделінді.

К?здiк бидай+тары ?сiрiлген ауыспалы егiсте ?ант ?ызылшасына органикалы? ж?не минералды? ты?айт?ыштарды ?олдан?анда топыра?та?ы жылжымалы ?оректiк элементтер артады: азот 12,0-22,0 мг/кг, фосфор 4-25 мг/кг ж?не калий 56-174 мг/кг, сондай-а? ?ш жылда орта есеппен топыра? ты?ызды?ы 1,30-дан 1,20 г/см³ дейiн кемидi, ?рi топыра?та?ы су?а т?зiмдi т?йiршектер м?лшерi 16,5-тен 25,2%-?а дейiн артады.

К?здiк бидай+тары ал?ы да?ылдарынан кейiн ?ант ?ызылшасын ?сiргенде органикалы? ты?айт?ышты минералды? ты?айт?ышпен ?йлестiре отырып ?олдан?анда тамыржегiмен за?ымдануы 4,0%-?а ж?не тамыр шiрiмесiмен за?ымдануы 22,9%-?а дейiн азаяды.

К?здiк бидай+тары ал?ы да?ылдан кейiн орналас?ан ж?не минералды? ты?айт?ыштармен (N₃₀₀P₉₅K₁₂₀) ?оса 60 т/га ?и ?олдан?а? н?с?асында ?ант ?ызылшасына? е? жо?ар?ы ?нім 563,2 ц/га алынды ж?не жинал?ан ?ант м?лшері 79,9 ц/га ??рады.

Органо-минералды? ты?айт?ыштарды? ?серiнен 2-шi жылы ж?герi д?нiнен 85,1 ц/га, ?рме б?рша? 31,8 ц/га ж?не картоп 343,1 ц/га ?нім алынды.

?рме б?рша? ал?ы да?ылынан кейiн ж?не 3-шi жылы органо-минералды? ты?айт?ыштар ?серiнен к?здiк бидайдан е? ж??ары ?нім алынды - 58,6 ц/га, ал?ы да?ыл картоптан кейiн - 54,2 ц/га ж?не ж?герiден кейiн - 48,8 ц/га, демек м?ны? ?зi ба?ылауда?ы н?с?асынан тиiсiнше 22,7; 21,9 ж?не 20,2 ц/га арт?ан.

?ш танапты ?ант ?ызылша ауыспалы егiстiгiнде, минералды? ты?айт?ыштарды ?йлестiре отырып органикалы? ты?айт?ышты ?олдануды? ?серiнен а?ызды? да?ылдардан тарыда? ж?не ?ара??мы?тан ба?ылау н?с?асымен салыстыр?анда ?осымша арты? т?сiм алынды, с?икес 3,0 ж?не 3,4 ц/га. Ж?неде ?ш танапты ?ант ?ызылша ауыспалы егiс ал?ап бiрлiгiнде, ?осымша ?она? да?ылдардан ?нім алуды ?амтамасыз етедi: тарыдан - 8,4 ц/га, ?ара??мы? - 9,8 ц/га.

Экономикалы? тиiмдiлiктi есептегенде, к?здiк бидай+тары егiстiгiнен кейiн ?ант ?ызылшасын ?сiріп органо-минералды? ты?айт?ыштарды ?олдан?анда тиiмдiлiк де?гейi 112%-ды ??рады.

Органо-минералды? ты?айт?ыштарды? ?серiнен екiншi жылы ?ант ?ызылшасынан кейiн ж?герiнi? тиiмдiлiгі - 209,4%, ?рме б?рша? - 131,3% ж?не картоп - 145,0%, ал ?рме б?рша? ал?ы да?ылынан кейiн к?здiк бидайды? тиiмдiлiгi - 290,0%, картоптан кеиін - 260,5% ж?не ж?герiден кеиін - 225,0%, а?ызды? да?ылдарыны? тиiмдiлiк де?гейi тарыда - 124,0% ж?не ?ара??мы?та - 161,3% ??рады.

SUMMARY

Kulkeev Erlan Elibaevih. Increase of productivity sugar beet rotation and fertility meadow-grey soils in the south of Kazakhstan

Dissertation for candidate of Agricultural Sciences

Experiment conducted in 2003-2005 in Jumble experimental station on irrigated grey soils.

Objectives: Development of 3-course sugar beet rotation, providing two harvest in a year, recovering of Land, infected with root rot, improving soil fertility and productivity of sugar beet.

Materials and methods: Sugar beet, soy bean, potatoes, corn and winter wheat and aftermath residue crops: (millet и fagopyrum).

It was established that growing a plants with crop residues (of millet и fagopyrum) in a beet 3-course rotation, provide the soils with 14.2-38.5 cantor/ha organic mass. It's in crease nitrogen in a soils N to 14.9-63.3 kg/ha, P - 3.5-14 kg/ha, K - 15.2-24.3 kg/ha. The fluctuations depends on application rate of organic and minerals fertilizers.

It's established, that growing (of millet, fagopyrum) after the winter wheat, together with fertilizer application, increase the humus content in the fields after the one rotation of 3-course rotation from 0.02 up to 0.11%.

Application of organic - mineral fertilizers on sugar beet after winter wheat and (millet), increase the content of movable minerals elements in soils: N for 12.0-22.0 mg/kg. P 4-25 mg/kg and K 56-174 mg/kg and decrease soils compaction after 3 years from 1.30 to 1.20 g/cm³. Increase the contents of water resistant soils aggregates from 22.9%.

The highest yield 563 c/ha of roots and sugar 79,9 c/ha received with application of 60 t/ha of manure with mineral fertilizers (N₃₀₀ P₉₅ K₁₂₀).

The effect of organic-mineral fertilizers on the second year on corn was 85 c/ha. soybean 31,8 center/ha and potatoes 343,1 center/ha.

The highest yields of winter wheat observed on a third year after application of fertilizers, after soybean 58.6 center/ha, after potatoes - 54,1 c/ha and after corn 48,8 c/ha, which higher than control - 22,7; 21,9, 20,2 c/ha accordingly.

Growing of (millet и fagopyrum) in 3-course rotation after winter wheat with the effect of organic-mineral fertilizers application give a stable yields increase: by millet- 3,0 c/ha and гречиха- 3,4 c/ha. It is provide additional yield from crop rotation fields, by crowing millet - 8.4 c/ha and by crowing fagopyrum - 9.8 c/ha.

The economic effect of application of organic-mineral fertilizers on a second year after sugar beet was 209,4% - corn, 131,3% soybean, 145% potatoes. On the third years economic effect of growing winter wheat was: after the soybean 290,0%, after potatoes - 260,5%, after corn - 225% and millet - 124%, fagopyrum - 161,3%.

Размещено на Allbest.ru