Грамадска-палiтычны рух на Беларусi (люты – кастрычнiк 1917 г.)

Размещено на http://www.allbest.ru/

МИНИСТЕРСТВО СПОРТА И ТУРИЗМА РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ

УО «Белорусский Государственный Университет Физической Культуры»

Контрольная работа

Па «Гiсторыi Беларусi»

На тэму №18 «Грамадска-палiтычны рух на Беларусi (люты - кастрычнiк 1917 г.)

Выполнила:

Студентка 1 курса, з/о

Факультета СИиЕ,

Группы 011

Цифра Анастасия Викторовна

Минск 2013

Уводзіны

Першая сусветная вайна прынесла Расіі страшэнную эканамічную разруху, выклікала глыбокі эканамічны і палітычны крызіс Гэта абумовіла непазбежнасць рэвалюцыі, якая па сваіх мэтах, рухаючых сілах і формы барацьбы была буржуазна-дэмакратычнай. Таму ў сваей працы я паспрабую даследваць, якія мэты былі асноўнымі ў рэвалюцыянераў, якія крокі яны рабілі да перамогі, якія сацыяльна-эканамічныя з'явы паўплывалі на развіцце рэвалюцыйнага становішча на тэрыторыі былой Расейскай імперыі. Савецкая гістарыяграфія характарызавала Лютаўскую рэвалюцыю як буржуазна-дэмакратычную. Пры гэтым пануючым стаў тэзіс аб тым, што Часовы ўрад не змагло прапанаваць краіне выразнай канцэпцыі рэформаў і не вырашыла задач дэмакратычнага пераўтварэння Расіі. Сучасная гістарыяграфія ставіць пад сумнеў пастулаты аб заканамернасці і выратавальнай Кастрычніцкай рэвалюцыі. Распаўсюджаным стала ўяўленне пра тое, што з лютага па Кастрычнік 1917 года ўпершыню ў расійскай гісторыі была зроблена спроба пераадолець аўтарытарныя традыцыі дзяржаўнага кіравання і трансфармаваць Расею ў дэмакратычную прававую дзяржаву. Лютаўская рэвалюцыя, якая прывяла да падзення самадзяржаўя, была ўспрынятая шырокімі грамадскімі коламі як агульнанацыянальная дэмакратычная. Якое ўзнікла ў грамадстве пачуццё грамадзянскай гонару і сацыяльнага аптымізму выявілася ў выступах дзяржаўных і грамадскіх дзеячаў, заклікалых забыцца рознагалоссі і аб"яднаць усе "жывыя сілы" краіны ў імя новай свабоднай Расіі.

лютаўская рэвалюцыя беларусь

1. Падзеі Лютаўскай рэвалюцыі 1917г у беларускіх губерніях. Усталяванне двоеўладзя

Пачатак Лютаўскай рэвалюцыі палажылі массавыя забастоўкі, мітынгі і дэманстрацыі ў Петраградзе, якія адбыліся 23 лютага 1917 года і былі выкліканы дэфіцытам прадуктаў харчавання і асабліва хлеба. Гэты дэфіцыт штучна стварыўся арганізатарамі перавароту. Падзеі развіваліся сінхронна: рэзкія нападкі на ўладу ў Дзяржаўнай Думе і адначасова крах харчовага забяспячэння. Да хлебнага бунту далучыліся салдаты. На фронце не хапала вінтовак, снарадаў і патронаў, а на складах к 1917 г. толькі снарадаў знаходзілася 30 млн штук, столькі, колькі ўсяго іх было выкарыстана ў 1914-1916 гг.

27лютага 1917 г. рабочыя захапілі Галоўны арсенал, тэлеграф, вакзалы, вызвалілі з турмаў палітычных знявроленных. Рэвалюцыя у Петраградзе перамагла.

2 сакавіка 1917 года цар Мікалай ІІ адрокся ад прастола. Царскае самадзяржаўе было звергнута. Адносна лёгкая перамога рэвалюцыі была абумоўлена тым, што армія ператварылася з апоры самадзяржаўя ў саюзніка пралетарыяту. На Беларусі быў ліквідаваны стары дзяржауны апарат. Стварыліся новыя органы буржуазнай улады. У Петраградзе яны былі прадстаулены Часовым урадам. Свае паўнамоцтвы яго міністры ажыццяўлялі да склікання Устаноучага сходу -- найвышэйшага дэмакратычна абранага органа ўлады Расіі (парламента). Ён павінен быў, на думку Часовага ўрада, вырашыць пытанне аб зямлі, аб вайне і міры, нацыянальнае пытанне.

Па прыкладзе Петраграда ў гарадах і мястэчках Беларусі ствараліся органы рэвалюцыйна-дэмакратычнай улады -- Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў, у тым ліку Мінскі Савет рбочых дэпутатаў. Ініцыятарам стварэння Мінскай гарадской міліцыі стаў бальшавік М. Фрунзе ( М. Міхайлаў) -- у будучым выдатны вайсковы дзеяч. Адначасова афармляліся мясцовыя арганізацыі забароненых у сувязі з ваенным становішчам партый-- РСДРП (бальшавікоў і меншавікоў), эсэраў, Бунда і інш. У Саветах кіраўніцтва апынулася ў руках меншавікоў і эсэраў. Мінскі Савет фактычна прынаў уладу гарадскога грамадскага камітэта, які падтрымліваў палітыку Часовага ўрада.

У Расіі ўзнікла своеасаблівае становішча, якое атрымала назву двоеўладдзе: з аднаго боку - рэвалюцыйна-дэмакратычная ўлада пралетарыяту і сялянства ў выглядзе Саветаў, а з другога боку -- улада буржуазіі ў выглядзе “ грамадскіх камітэтаў парадку “. Але двоеўладдзе, якое ўсталявалася пасля Лютаўскай буржуазна-дэмакратычнай рэвалюцыі, між іншым было адносна паказным. Своеасаблівасцю палітычнага становішча стала падтрымка Саветамі дзейнасці камітэтаў. Праваднікамі такой палітыкі сталі меншавікі і эсэры, якіх у той час у Саветах было больш.

Падобнае становішча, якое характарызуецца як двоеўладдзе, узнікла ў арміях Заходняга фронту, што размяшчаліся на тэрыторыі Беларусі.. Часовы урад і вайсковае камандванне імкнуліся захавать баяздольнасць войска. Яны тлумачылі салдатам, што характар вайны пасля звяржэння самадзяржаўя змяніўся і яна стала вайной за абарону “рэвалюцыйнай Айчыны”. Прадстаўнікі эсэраў, меншавікоў, бундаўцаў, што складалі большасць у Савецкіх рабочых і салдацкіх дэпутатаў, падтрымлівалі гэтыя погляды.

Для Беларуі, тэрыторыя якой у час першай сусветнай вайны, вобразна кажучы, выконвала ролю “вайсковай стаянкі”, важнае значэнне меў прагрэс дэмакратызацыі арміі. Ён увасобіўся ў стварэнні салдацкіх камітэтаў, якія вясной 1917 годзе яшчэ падтрымлівалі курс Часовага ўрада на працяг вайны. Далейшы ход ваенна-палітычных падзей паскорыў разлажэнне арміі. Масавымі сталі дэзерцірства ( уцёкі ) і адмовы салдат падпарадкоўваецца афіцерам. Пытанне аб заканчэнні або прыпыненні вайны шляхам падпісання дэмакратычнага міру стала неадкладным.

2. Пазіцыі беларускіх партый і арганізацый. Дзейнасць Беларускага нацыянальнага камітэта.

Пасля перамогі Лютаўскай рэвалюцыі ажывілася дзейнасць агульнарасійскіх партый. У маі 1917 года адноўлена кадэцкая арганізацыя ў Мінску, створаны камітэт кадэтаў у Гомелі, Віцебску, Магілеве і іншых гарадах. Пачалося фарміраванне кадэцкай арганізацыі на Заходнем фронце. Кадэтаў падтрымлівалі эсэры і меньшавікі. Прадстаўнікі менавіта гэтых партый разам з бундаўцамі складалі большасць у Саветах Беларусі.

Значная частка беларускага сялянства ішла за эсерамі. Гэтаму спрыяла эсэраўская аграрная праграма сацыялізацыі зямлі. Моцныя пазіцыя мелі эсеры і ў арміі. Эсэраўскія арганізацыі аб'ядноўвалі звыш 30 тыс. Салдат, у асноўным выхадцы з сялянства.
Актывізавалі сваю дзейнасць яўрэйская арганізацыя - Бунд, Яўрэйская сацыял-дэмакратычная (ЯСДРП) і інш. Яны выступалі адзіным фронтам з меньшывікамі і эсерамі ў падтрымку Часована ўрада.

Аднавіла сваю дзейнасць і Беларуская сацыялістычная грамада.

Яна прыкладала намаганні да вырашэння нацыянальнага пытання і кансалідацыі ( аб'яднання ) шматлікіх нацыянальных арганізацый, што узніклі да таго часу. На сваей каферэнцыі БСГ прыняла рэзалюцыю аб адтрымцы Часовага ўрада. У аграрным пытанні БСГ заклікала сялян не захопліваць памешчыцкія землі, а чакаць, пакуль зямельнае пытанне вырашыць краявы сейм аўтаномнай Беларусі. Акрамя Беларусі, арганізацыі БСГ дзейнічалі ў Петраградзе, Маскве, Адэсе і іншых рррасійскіх гарадах.

Вясной 1917 г. аформілася Беларуская партыя народных сацыялістаў (БПНС). Да яе далучылася група буйных памешчыкаў на чале з Р. Скірмунтам. Галоўнымі рпраграмнымі патрабаваннямі гэтай партыі былі наданне аўтаноміі Беларусі ў межах Расійскай дзяржавы, канфіскацыя толькі той зямлі, якая належыла царскай сям'і і буйным польскім памешчыкам. Праграмныя мэты БПНС падзяляла і Беларуская хрысціанская дэмакратыя (БХД), арганізаваная ў красавіку 1917 г.

25 сакавіка 1917 года па ініцыятыве БПНС у Мінску адбыўся з'езд прадстаўнікоў беларускіх нацыянальных арганізацый. Па нацыянальным пытанні з'езд выказаўся за дзяржаўна-тэрытарыальную аўтаномію Беларусі ў складзе Расійскай дэмакратычнай рэспублікі. Беларускім прызнаваліся Мінская, Гродзенская, Магілёўская, часткі Смаленскай і Чарнігаўскай губерняў. Вышэйшым органам мясцовай улады павінна была стаць Беларуская краёвая рада. Да выбараў Рады з'езд абвясціў сябе вышэйшай краёвай уладай, а сваім выканаўчым органам - Беларускі нацыянальны камітэт. З'езд даручаў БНК правесці выбары ў Беларускую краёвую раду, распрацаваць мясцовую канстытуцыю. У маі Беларускі нацыянальны камітэт пачаў выдаваць газету ”Вольная Беларусь”. БНК прывёў перамовы з Часовым урадам аб прызнанні яго ўрадавай структурай на тэрыторыі аўтаномнай Беларусі. Але Часовы урад, які стаяў на пазіцыях адзінай і не падзельнай Расіі, лічыў, што гэта пытанне можа вырашыць толькі Устаноўчы сход ( парламент Расіі ). Выбары ў яго арганізоўваліся па ўсей Расіі, акрамя тэрыторый, у тым ліку і беларускіх, акупіраваных германскімі войскамі ў час першай сусветнай выйны.

Такім чынам, нацыянальнае пытанне для Беларусі заставалася невырашаным. Яно ускладнялася баявымі дзеяннямі, якія яшчэ не скончыліся, і нямецкай акупацыяй часткі беларускіх зямель. Канчатковае вырашэнне аграрнага патання адкладвалася да склікання Устаноўчага сходу. Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя 1917 года так і не вырашыла ўсіх наспелых пытанняў.

3. Чэрвеньскі крызіс 1917 года. Падзеі на Заходнім фронце ў чэрвені-верасні 1917 года

Крызіс выліўся ліпені 2 выхадам з урада кадэтаў ў знак пратэсту супраць саступак украінскім "сепаратыстам". Надзвычайную вастрыню ён пробрел 3-4 ліпеня, калі ў сталіцы адбылася шматтысячная ўзброеная дэманстрацыя салдат, матросаў, працоўных з мэтай ціску на УЦВК для стварэння савецкага ўрада. Аднак УЦВК абвясціў дэманстрацыю "бальшавіцкім змовай" і адхілілі патрабаванні мас. Адбыліся сутыкненні паміж дэманстрантамі і часткамі, вернымі ўраду. З гэтай мэтай з Паўночнага фронту прыбылі войскі колькасцю 15-16 тыс. чалавек было забіта 56 і паранена 650 чалавек. Дэманстрацыя была разагнаная, Петраград быў аб"яўлены на ваенным становішчы. Пачаліся рэпрэсіі супраць бальшавікоў і левых эсэраў, якіх абвінавачвалі ў падрыхтоўцы ўзброенага захопу ўлады, 6 ліпеня ўрад выдаў указ аб арышце У. І. Леніна і іншых бальшавіцкіх лідэраў, абвінаваціўшы іх у шпіянажы на карысць Германіі ў выніку чаго бальшавікі былі загнаныя ў падполле, а Часовае ўрад, для ўмацавання дысцыпліны ў войску ўвяло на фронце смяротнае пакаранне. Двоеўладдзе было скончана, уплыў Петраградскага і іншых Саветаў часова зменшылася. Крызіс не быў дазволены, ён пагоршыўся пасля атрыманага 7 ліпеня паведамленне аб паразе на фронце і адступленні рускіх войскаў. Гэта прывяло да адстаўкі прэм"ер-міністра Г. Я. Львова, кіраўніком урада стаў А. Ф. Керанскі.

Крызіс завяршыўся стварэнне другой кааліцыі, яно ўтварылася 24 ліпеня, яго ўзначаліў эсэр А. Ф. Керанскі, на пасаду галоўнакамандуючага прызначаны Л. Г. Карнілаў, замест зрушанага ліберала А. А. Брусилова. Пачалося аб"яднанне контррэвалюцыйных сіл, яны былі за спыненне "рэвалюцыйнай анархіі" і з"ядналіся вакол генерала Л. Г. Карнілава, які збіраў у Магілёве верныя яму часткі.

Часовы ўрад зноў паспрабавала дамагчыся кансалідацыі ў грамадстве. 12-15 жніўня ў Маскве было сабрана Дзяржаўнае нараду, у ім прынялі ўдзел прадстаўнікі ўсіх палітычных і грамадскіх арганізацый, аднак прымірыць палітычныя сілы не атрымалася, урад крытыкавалі з усіх бакоў. Другая кааліцыя праіснавала крыху больш за месяц (24 ліпеня-26 жніўня).

Аднак неўзабаве адбыўся раскрол БСГ. З яе складу выйшла некалькі раенных арганізацый беларускіх рабочых Петраграда і маракоў Балтыйскага флоту. Па ініцыятыве А.Р. Чарвякова ў Петраградзе на базе левай плыні БСГ была створана Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя (БСДРП).

На крайнім левым флангу палітычнага жыцця Беларусі былі бальшавікі. У. І. Ленін у сваіх “Красавіцкіх тэзісах” 1917 г. заклікаў не аказваць не якай падтрымкі Часоваму ўраду, усю ўладу перадаць Саветам. Адзіную перадумову для выйсця з вайны і заключэння дэмакратычнага міру У. І. Ленін бачыў у перамозе сацыялістычнай рэвалюцыі. Ен прапанаваў аб'яднаць усе банкі ў адзін і ўстанавіць дзяржаўны кантроль над імі, наладзіць кантроль з боку Саветаў за грамадскай вытворчасцю і размеркаваннем прадуктаў, канфіскаваць памешчыцкія землі і нацыяналізаваць усе землі.

У красавіку - верасні 1917 г. аднавілі сваю работу Палескі (у Гомелі) і Мінскі камітэты РСДРП (б), партыйныя арганізацыі ў Слуцку, Віцебску, Оршы, Рэчыцы і іншых гарадах. За гэты час былі створаны бальшавіцкія арганізацыі ў значнай часткі палкоў, дывізій і карпусоў Заходняга фронту. Бальшавікі Беларусі і Заходняга фронту прынялі актыўны ўдел у барацьбе супраць карнілаўскага мяцяжу ў жніўні 1917 г., які меў на мэце ўстанаўленне ваеннай дыктатуры ў краіне.

Пасля ліквідацыі мяцяжу ўплыў бальшавікоў Беларусі і Заходняга фронтру на масы значна ўзрос. У верасні 1917 г. услед за “бальшывізацыяй” Петраградскага і Маскоўскага Саветаў быў бальшавізаваны Мінскі Савет рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Больш важнай стала роля бальшавікоў у Саветах іншых гарадоў Беларусі. Кіруючыся рашэннямі VI з'езда РСДРП (б) (ліпень-жнівень 1917 г.), бальшавікі Беларусі і Заходняга фронту лічылі найбліжэйшай задачай здзяйсненне сацыялістычнай рэвалюцыі і пераход ўсей улады да Саветаў.

4. Дайце вызначэнні наступных паняццяў: Стаўка галоўнакамандуючага, дваеўладдзе, бальшавікі, “Іскра”, народная міліцыя

Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандуючага - орган вышэйшай палявога кіравання войскамі і месцазнаходжанне Вярхоўнага галоўнакамандуючага ўзброенымі сіламі Расіі на тэатры ваенных дзеянняў у время Первой сусветнай вайны 1914-1918 гадоў.

Двоеўладзе - адначасовае існаванне двух урадаў, двух уладаў у адной дзяржаве. Час смуты і двоеўладдзя.

Бальшавікі -- фракцыя Расейскай сацыял-дэмакратычнай працоўнай партыі (РСДРП), якая супрацьпастаўлялася іншай фракцыі -- меншавікам. Пазьней бальшавікі сфармавалі ўласную партыю -- Усерасейскую камуністычную партыю (бальшавікоў) (ВКП(б)).

“Іскра” -- рэвалюцыйная нелегальная газета , заснаваная Леніным . Была створана ў 1900 годзе.

Народная міліцыя - орган правапарадку , які быў абвешчаны пасля Лютаўскай рэвалюцыі на змену паліцыі. У той жа час быў ліквідаваны Дэпартамент паліцыі і корпус жандармаў .

Заключэнне

За няпоўныя восем месяцаў існавання Часовага ўрада адбыліся чатыры урадавых крызісу, з якіх кожны наступны быў глыбей і даўжэй папярэдняга. Часовы ўрад, з аднаго боку, і бальшавікі - з іншай, прадухілілі спробу перавароту, учыненую Карнілавым, але ўрад не пайшло на прыняцце неадкладных мер. У карнілаўскага дні ў вачах мас пацярпела паразу ідэя кааліцыі з буржуазіяй, якая вызначала лінію меньшевистского цэнтра, таму і сам факт карнілаўскага выступу ў свядомасці значнай часткі мас з"явіўся аргументам супраць меншавікоў.

У ходзе галасаванняў ў Петраградскім і Маскоўскім Саветах ў канцы жніўня і пачатку верасня ўпершыню пасля лютага былі адпрэчаныя меньшевістскія рэзалюцыі і прыняты рэзалюцыі бальшавікоў. Петраградскі і Маскоўскі Саветы перайшлі на пазіцыі бальшавікоў і прынялі рэзалюцыю аб узяцці ўсёй паўнаты дзяржаўнай улады.

У адказ была прадпрынятая спроба ўзмацнення вышэйшай цэнтральнай улады і стабілізацыя абстаноўкі. 30 жніўня створана новае ўрад - Дырэкторыя ў складзе 5 чалавек на чале з міністрам А. Ф. Керанскага. Аднак яго ўлада станавілася ўсё больш прывіднай. Урад страціла падтрымку правых, якія абвінавачвалі яго ў дапамаганні "рэвалюцыйнай анархіі", развале арміі, бездапаможнасці і палітыканстве. Лідэры Саветаў крытыкавалі Керанскага за саюз з кадэтамі.

Усё гэта азначала, што рэвалюцыя ўступіла ў новую фазу. Бальшавікі на чале з У. І. Леніным пачалі падрыхтоўку да захопу палітычнай улады.

Літаратура

1. Верт Н., История Современного государства, 2-е изд весь мир”.(2002-544с)

2. Гісторыя Беларусі: курс лекцый П І Брыг

3. Ковкель И. И , История Беларуси: с древнейших времён до н. э./Ковкель И И

4. Трощенюк Я.И. История Беларуси: учебное пособие: в двух частях

5. Гісторыя Беларусі: курс лекцый: у 2 ч./ І. П. Крэнь [і інш.].

Мінск, 2000.

6. Саракавік І. А. “Гісторыя Беларусі у кантэксце сусветнай гісторыі”.

7. Шыбека З.” Нарысы”.

8. Гісторыя Беларусі: падручнірк: у 2 ч. / Я. К. Новік [і інш.]

Размещено на Allbest.ru