Супастауляльны аналіз шенау нямецкага паходжання ва украінскай і беларускай антрапаніміцы

Выяуленыя украінскія і беларускія мены нямецкага паходжання разам з іх фанетьічньмі, граматычнымі, словаутваральнымі варьіянтамі і жаночьмі формамі. Даследаванні спробы супастаулення іменау нямецкага паходжання ва украінскай і беларускай мовах.

Рубрика Иностранные языки и языкознание
Вид статья
Язык белорусский
Дата добавления 30.12.2020
Размер файла 56,9 K

Отправить свою хорошую работу в базу знаний просто. Используйте форму, расположенную ниже

Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.

Размещено на http://www.allbest.ru/

Гродзенскі дзяржауны універсітэт імя Янкі Купалы

СУПАСТАУЛЯЛЬНЫ АНАЛІЗ ШЁНАУ НЯМЕЦКАГА ПАХОДЖАННЯ ВА УКРАІНСКАЙ І БЕЛАРУСКАЙ АНТРАПАНІМІЦЫ

МАСЛЕНІКАВА Святлана Сяргееуна,

дацэнт, кандыдат філалагічньїх навук,

дацэнт кафедры рамана-германскай філалогіі

Рэзюмэ

мова імя фанетычны граматычны

У артыкуле у алфавгтным парадку змяшчаюцца выяуленыя намі украінскія і беларускія мёны нямецкага паходжання разам з іх фанетьічньмі, граматычнымг, словаутваральнымі варьіянтамі і жаночьмі формамі. Апісваецца іх этымалоггя, падаюцца этымоны у нямецкай ці старажытнаверхненямецкай мовах:.

Ажыццяуляецца спроба супастаулення іменау нямецкага паходжання ва украінскай і беларускай мовах, асабліва частотнасці іх ужывання у абедзвюх мовах.

Ключавыя словы: антрапаніміка.; украінскія мёны; беларускія імен.; нямецкае паходжанн; этымо; супастауленн; частотнасць ужывання.

Annotation

MASLENNIKOWA Swetlana,

Assistant Professor, Ph.D., Assistant Professor of Romano-Germanic Philology Department, Yanka Kupala State University of Grodno, Belarus

CONTRASTIVE ANALYSIS OF NAMES OF GERMAN ORIGIN IN THE UKRAINIAN AND BELARUSIAN ANTHROPONYMY

Introduction. In society there is always a great interest in the people's names, because parents usually give their child a meaningful name, which it will use all his life. Our attention was subjected to Ukrainian and Belarusian names of German origin. The comparative study of them in terms of frequency of their use, will reveal the degree of influence of the German language on the Ukrainian and Belarusian languages.

Purpose. To reveal the names of German origin in the Ukrainian and Belarusian anthroponomy, to analyze their etymology, as well as the frequency of their use in both languages.

Results. The article in alphabetical order is placed we discovered the Ukrainian and Belarusian names of German origin together with their phonetic, grammatical, derivational and the female forms. Their etymology is described, the etymons are served in German or Old High German languages. An attempt is made to compare the names of German origin in Ukrainian and Belarusian languages, especially the frequency of their use in both languages.

Originality. Despite the large number of studies on the proper names, including the names of German origin, in Belarusian and Ukrainian languages, German names are investigated in both anthroponomical systems in a comparative aspect for the first time.

Conclusions. Analyzed material shows that in the Ukrainian and Belarusian anthroponomical systems are reflected almost the same names of German origin, with minor differences in phonetic, grammatical, derivational variants, the female forms. This variation is due to the different influence of German on the Ukrainian and Belarusian languages, as well as the different degree of assimilation.

Prospects for further research. Because of the active use of borrowed names (in both languages), they are often strongly assimilated, and to prove their German origin is very difficult, which makes etymological studies necessary.

Keywords: anthroponomy; the Ukrainian names; the Belarusian names; German origin; etymon; comparison; the frequency of use.

Пастаноука праблемы

У грамадстве заусёды прьісутнічае вялікі штарэс да найменняу людзей, бо бацькі звычайна асэнсавана даюць свайму дзіцяці імя, якім яно будзе карыстацца усё жыццё. Да таго ж запазычаныя імёны з прычыны іх шырокага ужывання часта моцна асімілююцца і даказаць іх іншамоунае паходжанне магчыма толькі пры выкарыстанні адпаведных слоунікау, даведнікау.

Супастауленне антрапашмшных сістэм украінскай і беларускай моу неабходнае для іх больш глыбокага вывучэння, што дазволіць выявщь нацыянальную спецыфіку кожнай з моу. Нашай увазе падпалі украінскія і беларускія тёны нямецкага походжання. Іх даследаванне у супастауляльным плане, менавіта частотнасць іх ужывання, дазволіць выявіць ступень уплыву нямецкай мовы на украінскую і беларускую мовы.

Аналіз апошніх даследаванняу і публікацьій

Нягледзячы на вялікую колькасць даследаванняу, прысвечаных уласным імёнам, у тым ліку і нямецкага паходжання, у беларускай мове (М.В. Бфыла, М.Н. Крыуко, Т.М. Суднік, П.У. Сцяцко, А.К. Усціновіч, І.А. Шумская, В.В. Шур, І.Я. Яшкін і інш.) і украінскай мове (Н.П. Дзятківська, Л.В. Кракалія, С.П. Левченко, Г.П. Півторак, Л.Г. Скрипник, І.Д. Сухомлін, М.Л. Худаш і інш.) няма даследаванняу, дзе разглядаліся украінскія і беларускія шёны нямецкага паходжання у супастауляльным аспекце.

Мэта артыкула - выявщь шёны нямецкага паходжання ва украінскай і беларускай антрапашмщы, прааналізаваць іх этымалогію, а таксама частотнасць іх ужывання у абедзвюх мовах.

Выклад асноунага матэрыялу

Пры зацікауленасці шэрагу лінгвістау і грамадства у цэлым параунальным вывучэннем розных моу супастауленне украінскай і беларускай моу дазволіць больш глыбока вывучаць і вызначаць адметныя і агульныя рысы іх антрапонімау. Сёння бясспрэчным з'яуляецца факт вялікага уплыву нямецкай мовы на беларускую і украінскую мовы, абумоуленага гістарычнымі асаблівасцямі развіцця Беларусі, Украшы і іх кантакты з Германіяй [1; 2]. Гэта не магло не знайсці адлюстравання ва украінскай і беларускай антрапашмщы.

Супастауляльна-тыпалагшнае даследаванне прозвішчау у беларускай і украінскай мовах ажыццявгу М.В. Бірыла [3], але шёны нямецкага паходжання у абедзвюх мовах з пункту гледжання частотнасці іх ужывання і этымалогй не разглядаліся.

Матэрыялам нашага даследавання паслужилі факты з аутарытэтных даведнікау беларускіх і украінскіх уласных шёнау [4, c. 54; 6]. Метадам суцэльнай выбаркі выяулены асабовыя шёны з паметамі ням. (нямецкая мова), ст.-в.-ням. (старажытнаверхненямецш перыяд развіцця нямецкай мовы). Пры адсутнасці нямецкіх этымонау у сучаснай нямецкай мове іх адпаведнікі адлюстроуваюцца у старажытнаверхненямецкш перыядзе развіцця нямецкай мовы, нямецкія значэнні якіх зафжсаваны у “Старажытнаверхненямецшм слоуніку” пад рэд. Г. Кёблера [7] ці у этымалагшным слоуніку нямецкай мовы выдавецтва “Duden” [8].

Выяуленыя беларускія праваслауныя і каталіцкія шёны нямецкага паходжання - разам з іх фанетьічньїмі, граматаїчтімі, словаутваральн^імі варыянтамі, а таксама жаночымі формамі падрабязна атсаны намі [9]. Большасць прааналйаваных шёнау маюць месца і ва украінскай антрапаніміцы, але з нязначн^імі адрозненнямі у фанетычных, граматычных і словаутваральных іх варыянтах: Аделіна (Аделя, Адель, Ада, Деля, Ліна) < ст.-в.-ням. adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны';

Адольф (Адолько, Долько) < ст.-в.- ням. adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны' + ням. Wolf, m `воук';

Альбэрт (Берт, Бертик); Альбертіна (Альбертинонька, Альбертиночка, Альбертинка, Аля, Тіна) < ст.-в.-ням.

adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны' + ст.-в.-ням. beraht `светлы, блюкучы, выдатны';

Арнольд; Арнольда < ст.-в.-ням. arn, aro `арол', ням. Adler, m `тс' + ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць';

Бернард (Бернардик, Бенек) < ням. Bдr, m `мядзведзь'+ ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы';

Генріх (Гена, Генік, Гарік) < ням.

Heim, n `дом, котлішча, прысташшча' + ст.-в.-ням. rihhi `уладар, панаванне, улада', cуч. ням. Reich, n `дзяржава, імперыя';

Гертруда (Герта, Гера, Грета, Труда) < ст.-в.-ням. gдr `кап'ё' + ст.-в.- ням. trьt `добра знаёмы, дасведчаны';

Карл (Карло); Караліна (Каралінка, Кароля, Каролька, Карольця, Каля, Ліна) < ст.-в.-ням. karl `мужчына, муж', ням. Kerl, m `хлопец, хлапец; суб'ект, тып';

Конрад < ст.-в.-ням. kuono `смелы, адважны', ням. kьhn `тс' + ням. Rat, m `савет';

Леонард; Леонарда (Лена, Лера) < ст.- в.-ням. leo `леу' + ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы';

Леoпольд < ст.-в.-ням. liut `людзі, народ, люд' + ст.-в.-ням. hold `прыхыьны, адданы';

Людвіг; Людвіга (Людвіся, Людвіська, Віся, Віська) < ст.-в.-ням. hlьt `славуты, выдатны, знакампы' + ст.-в.-ням. wig `барацьба, змаганне, бітва';

Мальвіна (Мальва, Мальвінка, Мальвіночка, Мальвінонька, Мальвонька, Мальвочка, Мальвуня, Мальвуся, Маля) < ст.-в.-ням. mal `суд' + ст.-в.-ням. wini `сябар';

Раймонд; Раймонда (Рая) < ням. Rat, m `савет' + ням. Munt, f `апека, абарона, ахова';

Раланд (Ролан) < ст.-в.-ням. Ruom `слава', ням. Ruhm, m `тс' + ням. Land, n `країна, край';

Роберт (Робертик) < ст.-в.-ням. ruom `слава', ням. Ruhm, m `тс' + ст.-в.-ням. beraht `светлы, блюкучы, выдатны';

Рудольф (Рудик) < ст.-в.-ням. ruom `слава', ням. Ruhm, m `тс' + ням. Wolf, m `воук';

Сигізмунд < ням. Sieg, m `перамога' + ням. Munt, f `апека, абарона, ахова';

Франко; Франка (Франя, Франенька, Франечка) < ст.-в.-ням. frank, franko

`вольны, вольнанароджаны';

Фрідріх (Фред) < ням. Friede, m `мір, спакой, згода' + ням. Recke, m `волат, асілак'.

У ходзе даследавання быт выяулены наступныя украінскія шёны нямецкага паходжання, якія у беларускай антрапашмщы быт памечаны як запазычанні з: англійскай мовы: Эдуард (Эдвард,

Эдзюк, Эдзюшка) (ва украінскай мове Едуард (Едвард, Едик) < ст.-в.-ням. eht `уласнасць' + ст.-в.-ням. wart `вартаунік', ням Wдrter, m `тс'); арабскай ці іспанскай моу: Эльвгра (ва украінскай мове Эльвгра (Ельвіронька, Ельвірочка, Ельвірка, Ельвіся, Ела, Еля) < ст.-в.-ням. al `увесь' + ст.-в.-ням. war `абарона', ням Wehr, f `тс'); германскіх моу: Эма, скарочаны варыянт ад шёнау Ermgard, Ermen, Hild, Irmgard, Ermgard (ва украінскай мове Емма (Ема, ЕМонька, Емочка) < ням. Arm, m `рука' + ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы'; Эрнст; Эрна (ва украінскай мове Ернст (Ернест); Ерна < ст.-в.-ням. ernust `сур'ёзнасць', ням Ernst, m `тс'); Мацільда (ва украінскай мове Матільда (Матільдонька, Матільдочка) < ням. Macht, f `сіла, магутнасць, моц, уплыу, улада' + ст.-в.-ням. hiltia `барацьба, змаганне, бітва'); Ядвіга (Ядзя) (ва якраінскай мове Ядвіга (Ядзя, Ядвіся, Ягуся, Віся, Віська) < ст.-в.-ням. hadu `барацьба' + ст.-в.-ням. wig `барацьба, змаганне, бітва');

грэчаскай мовы: Элеанора (Ленора, Леанора, Нора) (ва якраінскай мове Елеонора (Леонора, Елла, Еллонька, Еллочка, Ела, Еля) ад ням. Eleonora, Elenore, Leonore);

грэчаскай ці яярэйскай моя: Магдалена (Магдаліна, Магда, Магдзя) (ва украінскай мове Магдалина (Магдалена, Магда, Магдонька, Магдочка, Магдуня, Магдуся, Магдаленка, Лена) з ням. Magdalena, Magda);

кельцкай мовы: Ізольда (ваукраінскай мове Ізольда (Ізольдонька, Ізольдочка, Іза, Зольда, Золя) ад ням. Isolde < ст.-в.-ням. isan `жалеза, меч', ням Eisen, n `тс' + ст.-в.-ням. hiltia `барацьба, змаганне, бітва');

лацінскай мовы: Эмтъ; Эмля (Амілья, Мелья) (ва якраінскай мове Еміль; Емілія (Еміла, Ема, Міла,

Мілонька, Мілочка, Міля, Мілька, Мільця) ад рымскага яласнага імя Aemilius);

персідскай мовы: Аліна памянш. ад імя Адэлта (Аліда) (ва украінскай мове Аліна (Алінка, Алінонька, Аліночка, Ала, Аля, Ліна) ад ням. Alina (Aline), мажліва язнікла як памянш. ад імёная Ангеліна (Аделіна));

яярэйскай мовы: Эльза (Эльжбэта, Лізавета, Лзавэта, Лісавета, Лсавэта, Лісаветка, Ліса) (ва украінскай мове Ельза (Элизавета, Ельзонька, Ельзочка) ад ням. Else, скарочаны варыянт ад імя Elisabeth).

1мёны, якія абазначаны я беларускім даведніку як нямецкія, ва якраінскай антрапаніміцьі маюць паходжанне - лацінскае: Альбін; Альбіна

(Альбінонька, Альбіночка, Альбінка, Аля) (у беларускай мове Альбін; Альбіна (Альвіна) < ст.-в.-ням. adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны' + ням. Wolf, m `вояк');

скандынаускае: Гліб (Гльбко, Глібонько, Глібочко, Глібцьо) (у беларускай мове Глеб (Глебка, Глябко, Глебік) < ням. Laib, m `бохан (хлеба)');

французскае: Аделаіда (Аделя, Адель, Ада, Адя, Деля, Іда) ад ням. Adelheid (у беларускай мове Адэляхда (АдэлЫда, Аліда) < ст.-в.-ням. adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны' + ст.- в.-ням. heit `асоба, постаць').

Як паказвае наша даследаванне, існуюць украінскія шёны нямецкага паходжання, якіх увогуле няма у разгледжаным беларускім даведніку. На жаль, украінскі слоунік не падае нямецкіх этымонау да жаночых формау і таму даказаць іх нямецкае паходжанне не атрымалася, бо разгледжаныя намі крыніцы сведчаць аб іх лацінскім ці грэчаскім паходжанні:

Альвін; Альвіна (Альвінонька, Альвіночка, Альвінка, Аля, Ельвіна, Ельвінонька, Ельвіночка, Ельвінка, Ела, Еля, Ліна < ст.-в.-ням. adel `шляхецкі, дваранскі', ням. edel `высакародны' + ст.- в.-ням. wini `сябар';

Берта (Бертонька, Берточка, Бертуся, Бетя) < ст.-в.-ням. Beraht `светлы, бліскучьі, выдатны';

Інеса (Іна) ад ням. Іпез;

Іоаланта (Лана) ад ням. Iolante < ст.- в.-ням. io `заусёды' + ст.-в.-ням. lant `країна', ням. Land `тс';

Ірма ад ням. Irma;

Конрад < ст.-в.-ням. kuono `смелы, адважны', ням. kьhn `тс' + ням. Rat, m `савет'; у беларускай антрапаншщы ёсць Кандрат (Кондрат, Кандрацій, Кандраш) < ст.-в.-ням. kuono `смелы, адважны', ням. kьhn `тс' + ням. Rat, m `савет';

Леокадія (Ліка, Льока) ад ням. Leoka.- dia;

Ліліана (Ліліяна, Ліліанка, Ліліянка, Ліана, Ліанка, Ліля, Лілянка, Ліна, Ляна, Ляня, Аня, Яна) ад ням. Liliana, Juliane;

Рейнгольд (Рена) < ст.-в.-ням. rachin `прысуд, прыгавор' + ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць'.

Наступныя шёны нямецкага паходжання не зафжсаваны ва украінскай антрапаншщы:

Алаіз (Алёйза, Альдзісь); Алаіза < ням. weise `мудры';

Альфонс (Альфук); Альфонса (Альфансіна) < ст.-в.-ням. adel `шляхецкі, дваранскі', суч. ням. edel `высакародны' + ст.-в.-ням. funs `гатовы, паслухмяны, напружаны';

Ансельм < ням. Helm, m `шалом, каска';

Бруна (Брунон) < ням. Braun `карычневы, буры, смуглявы, кары';

Б'яртольд < ст.-в.-ням. beraht `светлы, бліскучьі, выдатны' + ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць';

Вальдэмар < ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць' + ст.-в.-ням. mari `знаёмы, вядомы';

Вальтэр < ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць' + ст.-в.-ням. hero `пан, спадар', ням Herr, m `тс';

Вільгельм; Вільгельма (Вільгельміна) < ст.-в.-ням. willo `воля', ням. Wille, m `тс' + ням. Helm, m `шалом, каска';

Готард < ням. Gott, m Ъог'+ ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы';

Гэральд (Геральд, Гаральд) < ст.-в.- ням. ger `кап'ё' + ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць';

Зхфрыд (Зкфрыд, Зыфрук) < ням. Sieg, m `перамога' + ням. Friede, m `мір, спакой, згода';

льдзефонс < ст.-в.-ням. hiltia `барацьба, змаганне, бітва' + ст.-в.-ням. funs `гатовы, паслухмяны, напружаны';

Клацльда < ст.-в.-ням. Klьt `славуты, выдатны, знакаміты' + ст.-в.-ням. hiltia `барацьба, змаганне, бітва';

Мэдард (Мядарт) < ням. Macht, f `сіла, магутнасць, моц, уплыу, улада' + ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы';

Норбэрт (Норберт); Норбэртa (Норберта) < ням. Nord,, m `поунач' + ст.- в.-ням. beraht `светлы, блюкучы, выдатны';

Рамуальд; Рамуальда < ст.-в.-ням. ruom Тлава', ням. Ruhm, m `тс' + ст.-в.- ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць';

Рамуль < ст.-в.-ням. ruom ^лава', ням. Ruhm, m `тс';

Рурык < ст.-в.-ням. ruom ^лава', ням. Ruhm, m `тс' + ням. Recke, m `волат, асілак';

Рьхард (Рышко, Рычард) < ням.

Recke, m `волат, асілак' + ням. hart `цвёрды, моцны, жорсткі, суровы';

Эвальд < ст.-в.-ням. ewa `права, закон' + ст.-в.-ням. waltan `панаваць', ням walten `панаваць, кіраваць'.

Высновы і перспектывы далейшых даследаванняу

Такім чынам, ва украінскай антрапашмщы выяулена 20 тёнау нямецкага паходжання, якія у беларускай мове маюць такую ж этымалопю і нязначна адрозніваюцца ад сваіх беларускіх адапаведнікау толькі фанетычным^ граматьічньїмі, словаутваральн^імі варыянтамі і жаночшмі формамі.

У ходзе даследавання бьлі выяулены разыходжант у этымалагічных звестках наконт прааналыаваных шёнау. Так 12 украінскіх шёнау нямецкага паходжання у беларускім даведніку пазначаны як запазычант з англійскай, арабскай ці іспанскай, германскіх, грэчаскай, кельцкай, лацінскай, персідскай, яурэйскай моу. Нямецкае паходжанне, як паказана у беларускім даведніку, не маюць тры украінскія шёны і падаюцца як запазычанні з лацінскай, скандшнаускіх, французскай моу. Гэтыя супярэчнасці тлумачацца адсутнасцю адзінай думкі наконт паходжання праанайзаваных шёнау і дазволяць больш глыбока даследаваць іх этымалогію. Дзевяць украінскіх шёнау нямецкага паходжання увогуле не адлюстраваны у беларускай антрапаніміцы, а 20 беларускіх шёнау нямецкага паходжання не зафіксаванш у разгледжаным украінскім слоуніку. Гэта выклікае патрэбнасць ажыццявщь далейшае, больш глыбокае даследаванне украінскіх і беларускіх асабовых шёнау, а таксама унесці удакладненні у слоунікі- даведнікі уласных шёнау.

Прааналізаваны матэрыял сведчыць, што ва украінскай і беларускай антрапанімічных сістэмах знайшлі адлюстраванне практычна тыя ж імёны нямецкага паходжання, з нязначншмі адрозненнямі у фанетычных, граматычных, словаутваральных варыянтах, жаночых формах. Такая варыянтнасць тлумачыцца розным уплывам нямецкай на украінскую і беларускую мовы, а таксама неаднолькавай ступенню іх асіміляциі.

З-за актыунага ужывання запазычаных шёнау (у абедзвюх мовах) яны часта моцна асіміляванш, і даказаць іх нямецкае паходжанне вельмі цяжка, што робіць этымалагшныя даследаванні неабходным.

Спіс бібліяграфічньїх спасылак

1. Станкевіч А.А. Мова і грамадства: мгжмоуныя кантакты і лексічнае узаемадзеянне у беларускіх народных гаворках. Мінск: РІВШ, 2012. 220 с.

2. Муромцева О.Г., Скачкова В.В. Українсько- німецькі мовні контакти. Українська мова. Енциклопедія. Київ: Українська енциклопедія ім. М.П. Бажана, 2004. С. 682-683.

3. Бірьіла М.В. Беларускія антрапанімічньїя назвы у іх адносінах да антрапанімічньїх назвау шшых славянскіх моу (рускай, украінскай, польскай). Мінск: Выд-ва АН БССР, 1963. - 58 с.

4. Яшкін І.Я. Слоунік беларускіх шёнау. Мінск: Адукацыя і выхаванне, 2009. 136 с.

5. Усціновіч А.К. Слоунік асабовых уласных імён / Навук. рэд. А.А. Лукашанец. Мінск: Літаратура і мастацтва, 2011. 240 с.

6. Скрипник Л.Г., Дзятківська Н.П. Власні імена людей: словнік-довіднік / За ред. В.М. Русанівського. Київ: Наукова думка, 2005. 136 с.

7. Kцbler G. Althochdeutsches Wцrterbuch. 2014. 6. Aufl. [Электронны рэсурс]. Рэжым доступу: http://www.koeblergerhard.de/ahdwbhin.html. - Дата доступу: 03.04.2018.

8. Der Duden in zwцlf Bдnden. Das Herkunftswцrterbuch. Band 7. Herausgegeben von der Dudenredaktion. Mannheim, Leipzig, Wien, Zьrich: Dudenverlag, 2006. 960 S.

9. Масленікава С.С. 1мёны нямецкага паходжання у сучаснай беларускай антрапашмщы. Роднае слова. 2017. № 11. С. 42-43

References

1. Stankevich, A.A. (2012). Language and society: language contact and lexical interaction in the Bela- rusian folk dialects. Minsk: National Institute of higher education. 220 p. (in Bel.)

2. Muromtseva, A.G., Skachkova, V.V. (2004). Ukrainian-German language contacts. Russian language. Encyclopedia. Kyiv: Ukrainian encyclopedia them. M.P. Bazhana. 682-683 (in Ukr.)

3. Biryla, M.V. (1963). Belarusian anthroponomical names in their relationship to antroponimical names of other Slavic languages (Russian, Ukrainian, Polish). Minsk: Publishing House of the BSSR. 58 p. (in Bel.)

4. Yashkin, I.Y. (2009). Dictionary of Belarusian names. Minsk: Education and upbringing. 136 p. (in Bel.)

5. Ustinovich, A.K. (2011). Dictionary of personal proper names. In A.A. Lukashanets (Scientific ed.). Minsk: Literature and art. 240 p. (in Bel.)

6. Skripnik, L.G., Dzyatkivska, N.P. (2005). Proper names of people: dictionary-reference. In V.M. Rusanivsky (Ed.). Kyiv: Naukova Dumka. 136 p. (in Ukr.)

7. Kцbler, G. (2014). Old High German Dictionary. 6 Edition. Retrieved from: http://www.koeblergerhard.de/ahdwbhin.html (in Germ.)

8. The Duden in twelve volumes (2006). The Source Dictionary. Vol. 7. Edited by the Publishing House of Duden. Mannheim, Leipzig, Wien, Zьrich: Duden. 960 p. (in Germ.)

9. Maslennikowa, S.S. (2017). The Names of German origin in modern Belarusian anthroponymy. Native word. 11. 42-43 (in Bel.)

Размещено на Allbest.ru

...

Подобные документы

  • Фразеалагізмы як частка лексікі любой мовы, разуменне іх сэнсу. Фразеалагізмы беларускай мовы: крыніцы паходжання і тлумачэнне паняцця. Біблія - універсальная аснова сусветнай культуры. Асаблівасць функцыяніравання біблейскіх фразеалагізмаў у мове.

    курсовая работа [86,1 K], добавлен 24.05.2015

  • Вызначэнне фармальнай і сэмантычны падабенстве ўстойлівасці фразэалёгічныя складу славянскіх моў. Вывучэнне паходжання, марфалагічныя і сінтаксічныя характарыстыкі фразеалагізмамі з метерологическими кампанентамі ў беларускай, польскай і рускай мовах.

    курсовая работа [33,5 K], добавлен 05.03.2010

  • Паходжання безэквівалентнай лексікі, яе лексіка-семантычная характарыстыка і спосабы словаўтварэння. Знаёмства са слоўнікам І.Р. Шкрабы. Вывучэнне найбольш старажытнага пласта абмежаванай лексікі - дыялектызмы, якія яшчэ не засвоены літаратурнай мовай.

    курсовая работа [62,1 K], добавлен 12.01.2016

  • Фарміраванне беларускай тэрміналогіі. Навуковая тэрміналогія. Ўзбагачэння спецыяльнай лексікі новымі лексічнымі адзінкамі. Спецыфічныя рысы тэрмінаў. Узаемадзеянне тэрмінаў і агульнаўжывальнай лексікі. Ўтварэння тэрмінаў. Словы іншамоўнага паходжання.

    реферат [23,8 K], добавлен 24.01.2009

  • Навукова-тэарэтычныя асновы вывучэння фразеалогіі беларускай мовы. Паходжанне фразеалагізмаў ў рускай, беларускай і польскай мовах. Аналіз этымалогія фразеалагізмаў з кампанентам "зямля", іх класіфікацыя па лексічных значэнняў і сінтаксічныя асаблівасцяў.

    курсовая работа [31,1 K], добавлен 16.03.2010

  • Сацыяльная прырода мовы, гіпотэзы яе паходжання. Мова і культура. У кожнай мове адбіваецца жыццевы і духоўны вопыт народа. Беларуская мова: яе паходжанне і развіцце. Формы беларускай нацыянальнай мовы. Асноўныя нормы беларускага літаратурнага вымаўлення.

    реферат [72,3 K], добавлен 26.02.2011

  • Маўленчы этыкет, яго роля ў грамадскім жыцці. Нацыянальна-культурная спецыфіка і функцыі маўленчага этыкету. Семантыка этыкетных адзінак са значэннем прабачэння і падзякі ў беларускай і англійскай мовах. Ўжывання этыкетных формул са значэннем падзякі.

    дипломная работа [98,9 K], добавлен 19.09.2015

  • Этнамоўная самасвядомасць і развіцце беларускай мовы. Аналіз перапісаў насельніцтва. Закон аб мовах, ягоны ўплыў на цяперашні стан беларускай мовы, параўнанне з адпаведнымі законамі іншых постсавецкіх краінаў. Сучасная этнамоўная сітуацыя ў Беларусі.

    курсовая работа [70,3 K], добавлен 10.01.2011

  • Сутнасць універсальных і спецыфічных фанетычных, граматычных і іншых з’яў беларускай мовы ў сістэме славянскіх моў. Пытання спецыяльнай лексікі, у прыватнасці, тэрміналогіі беларускай мовы ў аспектах яе гістарычнага развіцця, генетычных асаблівасцяў.

    курс лекций [1,1 M], добавлен 10.02.2010

  • Гістарычныя вытокі фарміравання беларускай тэрміналогіі, асноўныя сацыялінгвістычныя фактары развіцця. Развіццё мовы беларускай народнасці адбывалася ў межах Вялікага княства Літоўскага. Грамадска-палітычная, юрыдычная, гандлёвая, сельская тэрміналогія.

    реферат [34,7 K], добавлен 25.01.2011

  • Сістэма тэрмінаў пэўнай галіны навукі, тэхнікі або мастацтва, якая адлюстроўвае адпаведную сістэму паняццяў сучаснай беларускай тэрміналогіі. Даследавання тэрміналогіі і яе месца ў сучаснай беларускай мове, утварэння і склад нацыянальнай тэрміналогіі.

    реферат [27,1 K], добавлен 21.01.2011

  • Феномен мовы і паняцце соцыуму. Гісторыя двухмоўя на Беларусі. Этапы фарміравання беларускай мовы. Лексікалогія і лексікаграфія беларускай мовы. Стылістыка і функцыянальныя стылі. Навуковы стыль і яго разнавіднасці. Групы афіцыйна-справавой дакументацыі.

    курс лекций [208,8 K], добавлен 30.03.2015

  • Пераклад у сістэме навучання беларускай мове - адный з відаў работ па развіцці звязнага маўлення. Мэтазгоднасць выкарыстання перакладу на ўроках мовы. Тыпалогія перакладаў у залежнасці ад мэт і задач навучання, віды прыёмів. Праца над перакладам.

    реферат [25,4 K], добавлен 17.02.2011

  • Слова і яго значэнне. Спосабы ўзнікнення пераносных значэнняў слова. Лексіка беларускай мовы паводле находжання, сферы ўжывання. Актыўная і пастўная лексіка. Стылістычныя разрады лексікі беларускай мовы. Лексіка сучаснай мовы. Мастацка-паэтычная лексіка.

    реферат [23,5 K], добавлен 24.01.2009

  • Сучасная моўная сітуацыя. Сутнастць і асаблівасці білінгвінізму. Моўная інтэрферэнцыя і яе віды. Блізкароднасны характар беларускай і рускай моў. Спецыфічныя рысы беларускай мовы ў параўнанні з рускай. Сінтаксічныя асаблівасці беларускай мовы.

    реферат [23,9 K], добавлен 24.01.2009

  • Паняцце "блізкароднасны білінгвізм". Асаблівасці навучання рускамоўных дзяцей беларускай мове. Навучанне дзяцей беларускаму маўленню на занятках. Аналіз праграммы "Пралеска", вопыта работы дзіцячага сада па развіцці ў дашкольнікаў беларускага маўлення.

    курсовая работа [34,4 K], добавлен 23.08.2013

  • Бібліятэчная сістэма Рэспублікі Беларусь. Бібліятэка як найстаражытны інстытут пісьменства, асветы, культуры. Пераклад словазлучэннь на беларускую мову. Нарматыўныя формы дзеепрыслоўяў. Словазлучэння, улічваючы асаблівасці кіравання ў беларускай мове.

    контрольная работа [25,8 K], добавлен 27.09.2014

  • Аналіз розных праграм і падручнікаў па тэме "Вывучэнне фанетыкі". Вывучэнне галосных гукаў і літар, складу і націску, зычных гукаў і літар. Вывучэнне арфаграфічных правіл у сувязі з вывучэннем раздзела "Гукі і літары" на ўроках беларускай мовы.

    курсовая работа [155,7 K], добавлен 05.05.2015

  • Разгорнуты адказ і тэзісны план теми "Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы". Прыклады марфалагічнай і сінтаксічнай інтэрферэнціі. Выразы з публіцыстычнага, навуковага, афіцыйна-справавога стыля, сказы выразнай функцыянальна-стылявой прыналежнасці.

    контрольная работа [23,8 K], добавлен 08.10.2012

  • Аб'ект фанетыкі і яе асноўныя дысцыпліны. Фаналогія і арфаграфія, акустычная фанетыка і графіка беларускай мовы як навука. Паняцце транскрыпцыі і арфаэпіі. Вымаўленне галосных і зычных. Гукавая матэрыя мовы, яе зыходны прыроджаны план выражэння.

    реферат [35,1 K], добавлен 21.01.2011

Работы в архивах красиво оформлены согласно требованиям ВУЗов и содержат рисунки, диаграммы, формулы и т.д.
PPT, PPTX и PDF-файлы представлены только в архивах.
Рекомендуем скачать работу.