Беларускія землі ў ІХ-ХІІІ стагоддзі

Геапалітычнае становішча беларускіх зямель, эканамічныя і культурныя сувязі з замежнымі краінамі, развіцце гандлю. Гістарычныя падзеі барацьбы з іншаземнымі захопнікамі, крыжацкая пагроза. Узаемаадносіны з татара-манголамі і літоўскімі пляменамі.

Рубрика История и исторические личности
Вид реферат
Язык белорусский
Дата добавления 07.04.2015
Размер файла 46,4 K

Отправить свою хорошую работу в базу знаний просто. Используйте форму, расположенную ниже

Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.

У сваю чаргу яшчэ да ўтварэння Літоўскай дзяржавы, г. зн. у XII -- пачатку XIII ст., племянныія літоўскія князі рабілі частыя набегі на суседнія рускія землі. У той час іх мэтай быў іне захоп чужой тэрыторыі, а грабеж, захоп палонных, жывёлы і да т. п., што з'яўлялася адной з крыніц накаплення багацця прадстаўнікамі класа феадалаў, які ў той час фарміраваўся. Аб барацьбе полацкіх князёў з літоўскімі сведчыць аўтар «Слова аб палку Ігаравым»: «Изяслав, сын Васильков, позвенел своичми острыми мечамн о шлемы лнтовские». М. Стрыйкоўскі паведамляе, што ў 1205 і ў 1207 гг., «бачачы разлад і нязгоду ўнутраную паміж князямі рускімі, апанаваныя жаданнем здабычы», літоўцы арганізоўвалі паходы на землі рускія. Аб гэтым сведчыць і «Хроніка» Генрыха Латвійскага. Так, полацкі князь Уладзімір у 1212 г. вымушаны быў заключыць нявыгаднае для сябе пагадненне з ордэнам, каб, «возобновив мир, тем легче противостоять литовцам». Паводле звестак Я. Длугаша, у 1216 г. літоўскія дружыны, якія грабілі наваколле Полацка, былі разгромлены і выгнаны смаленскім князем Мсціславам Давыдавічам. Пазней, зімой 1225 г., літоўская раць спустошыла Наўгародскую, Смаленскую і Полацкую землі. Але і гэты паход закончыўся няўдачай для літоўцаў: іх войскі былі разбіты наўгародскім князем Яраславам Усеваладавічам каля Усвятаў.

Першая палова XIII ст. з'явілася пераломным перыядам у гісторыі Літвы. Да гэтага часу адносіцца пачатак стварэння адзінай раннефеадалыіай Літоўскай дзяржавы і ўмацавання велікакняжаскай улады. Землі ж Русі, наадварот, у тыя гады знаходзіліся ў стадыі найбольшай палітычнай раздробленасці і былі сур'ёзна аслаблены татара-мангольскім нашэсцем і агрэсіяй крыжаносцаў.

3 першай паловы XIII ст. літоўскія князі робяць настойлівыя спробы пашырыць падуладныя ім тэрыторыі за кошт заходнерускіх зямель, разглядаючы іх як дадатковую аснову ўмацавання магутнасці і ўлады ва ўласнай краіне. У заходнерускіх землях, як і ў іншых частках Русі, спелі перадумовы кансалідацыі. Гандлёвы дагавор 1229 г. Смаленска, Полацка і Віцебска з Рыгай і Гоцкім берегам, які меў сілу не толькі на працягу ўсяго XIII ст., але і ў XIV ст., прадугледжваў стварэнне саюзу буйнейшых гарадоў За-ходняй Русі. Дадзены факт можна расцэньваць як праяўленне тэндэнцый да аб'яднання гэтай часткі рускіх зямель. У XIV ст. з'яўляецца назва «Белая Русь» у адносінах да заходнерускіх зямель. З'яўленне паняцця «Белая Русь», больш шырокага і агульнага, чым паняцце асобнай «зямлі», таксама сведчыць аб некаторай ступені кансалідацыі заходнерускіх зямель у гэты час.

Вынікам адносін з Літвой у гэты перыяд стала стварэнне Вялікага княства Літоўскага

Заключэнне

гістарычны захопнік крыжацкий літоўскі

Такім чынам, даследаўшы па розным літаратурным крыніцам гістарычныя падзеі на тэрыторыі старажытных беларускіх зямель, можна зрабіць наступныя вынікі:

- у дадзены перыяд на тэрыторыі беларусі склаліся старажытныя княствы, якія вялі складаную знешнюю палітыку, што ў значнай меры тлумачыцца іх геаграфічным палажэннем на шляху да Балтыйскага мора;

- паміж насельніцтвам паўночна-заходніх зямель Русі і іншымі плямёнамі і дзяржавамі існавалі разгорнутыя, разнастайныя эканамічныя, культурныя і этнічныя сувязі;

- праз беларускія землі праходзіў вельмі значны вялікі водны шлях «з вараг у грэкі», які станоўяа ўплываў на эканамічнае становішча і багацце княстваў, а таксама азначаў знешнюю палітыку;

- мкнуўшыеся да пашырэння свайго ўладання крыжакі вельмі важнае значэнне надавалі белаускаму Падзвінню, захоп якога даваў магчымасць кантроль за гандлем і новых прыбыткаў;

- ваенная экспансія немцаў супраць Полацкага княства і Наўгародскай зямлі прывяла Полацк і Ноўгарад да палітычнага саюзу, у выніку чаго крыжацкая пагроза была ліквідавана;

- татара-манголы па шэрагу прычын захапіць і парабаваць беларускія землі не змаглі;

- у выніку складаных адносін з узнікшай моцнай дзяржавай - Літвой стварылася Вялікае княства Літоўскае.

Спіс літаратуры

1. Алексеев Л.В. Полоцкая земля. Мн.: Наука. - 1966.

2. Гісторыя Беларусі/А.Л.Абецэдарская, П.І.Брыгадзін, Л.А.Жылуновіч і інш.; Пад рэд. А.Г.Каханоўскага і інш. -- Мн.:»Экаперспектыва», 1997.

3. Гісторыя Беларусі: у 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь. - Мн., 2000.

4. Гісторыя Беларускай СССР: у 5 т. Т.1. - Мн.: Навука і тэхніка, 1972.

5. Дзмітрачкоў П. Знешнепалітычныя ўмовы развіцця беларускіх зямель. Барацьба з іншаземнымі захопнікамі. ІХ - пер. пал. ХІІІ стст. //Беларускі гістарычны часопіс. - 1995. - № 4.

6. Ермаловіч М.І. Па слядах аднаго міфа. Мн., 1991.

7. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь. - Мн.: Мастацкая літаратура. - 1998.

8. Загарульскі Э.М. Заходняя Русь. ІХ-ХІІІ стст. - Мн., 1998.

9. Нарысы гісторыі Беларусі. У 2 частках. Ч. 1. Мн.: Беларусь, 1993.

10. Новік Я.К., Марцуль Г.С. Гісторыя Беларусі ў 2-х частках. Ч. 1, Мн.: Вышэйшая школа. - 2001.

11. Парашкоў С.А. Гісторыя культуры Беларусі. -- Мн.: Бел. навука, 2003.

Размещено на Allbest.ru

...

Подобные документы

Работы в архивах красиво оформлены согласно требованиям ВУЗов и содержат рисунки, диаграммы, формулы и т.д.
PPT, PPTX и PDF-файлы представлены только в архивах.
Рекомендуем скачать работу.