Беларускія землі ў ІХ-ХІІІ стагоддзі
Геапалітычнае становішча беларускіх зямель, эканамічныя і культурныя сувязі з замежнымі краінамі, развіцце гандлю. Гістарычныя падзеі барацьбы з іншаземнымі захопнікамі, крыжацкая пагроза. Узаемаадносіны з татара-манголамі і літоўскімі пляменамі.
Рубрика | История и исторические личности |
Вид | реферат |
Язык | белорусский |
Дата добавления | 07.04.2015 |
Размер файла | 46,4 K |
Отправить свою хорошую работу в базу знаний просто. Используйте форму, расположенную ниже
Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.
У сваю чаргу яшчэ да ўтварэння Літоўскай дзяржавы, г. зн. у XII -- пачатку XIII ст., племянныія літоўскія князі рабілі частыя набегі на суседнія рускія землі. У той час іх мэтай быў іне захоп чужой тэрыторыі, а грабеж, захоп палонных, жывёлы і да т. п., што з'яўлялася адной з крыніц накаплення багацця прадстаўнікамі класа феадалаў, які ў той час фарміраваўся. Аб барацьбе полацкіх князёў з літоўскімі сведчыць аўтар «Слова аб палку Ігаравым»: «Изяслав, сын Васильков, позвенел своичми острыми мечамн о шлемы лнтовские». М. Стрыйкоўскі паведамляе, што ў 1205 і ў 1207 гг., «бачачы разлад і нязгоду ўнутраную паміж князямі рускімі, апанаваныя жаданнем здабычы», літоўцы арганізоўвалі паходы на землі рускія. Аб гэтым сведчыць і «Хроніка» Генрыха Латвійскага. Так, полацкі князь Уладзімір у 1212 г. вымушаны быў заключыць нявыгаднае для сябе пагадненне з ордэнам, каб, «возобновив мир, тем легче противостоять литовцам». Паводле звестак Я. Длугаша, у 1216 г. літоўскія дружыны, якія грабілі наваколле Полацка, былі разгромлены і выгнаны смаленскім князем Мсціславам Давыдавічам. Пазней, зімой 1225 г., літоўская раць спустошыла Наўгародскую, Смаленскую і Полацкую землі. Але і гэты паход закончыўся няўдачай для літоўцаў: іх войскі былі разбіты наўгародскім князем Яраславам Усеваладавічам каля Усвятаў.
Першая палова XIII ст. з'явілася пераломным перыядам у гісторыі Літвы. Да гэтага часу адносіцца пачатак стварэння адзінай раннефеадалыіай Літоўскай дзяржавы і ўмацавання велікакняжаскай улады. Землі ж Русі, наадварот, у тыя гады знаходзіліся ў стадыі найбольшай палітычнай раздробленасці і былі сур'ёзна аслаблены татара-мангольскім нашэсцем і агрэсіяй крыжаносцаў.
3 першай паловы XIII ст. літоўскія князі робяць настойлівыя спробы пашырыць падуладныя ім тэрыторыі за кошт заходнерускіх зямель, разглядаючы іх як дадатковую аснову ўмацавання магутнасці і ўлады ва ўласнай краіне. У заходнерускіх землях, як і ў іншых частках Русі, спелі перадумовы кансалідацыі. Гандлёвы дагавор 1229 г. Смаленска, Полацка і Віцебска з Рыгай і Гоцкім берегам, які меў сілу не толькі на працягу ўсяго XIII ст., але і ў XIV ст., прадугледжваў стварэнне саюзу буйнейшых гарадоў За-ходняй Русі. Дадзены факт можна расцэньваць як праяўленне тэндэнцый да аб'яднання гэтай часткі рускіх зямель. У XIV ст. з'яўляецца назва «Белая Русь» у адносінах да заходнерускіх зямель. З'яўленне паняцця «Белая Русь», больш шырокага і агульнага, чым паняцце асобнай «зямлі», таксама сведчыць аб некаторай ступені кансалідацыі заходнерускіх зямель у гэты час.
Вынікам адносін з Літвой у гэты перыяд стала стварэнне Вялікага княства Літоўскага
Заключэнне
гістарычны захопнік крыжацкий літоўскі
Такім чынам, даследаўшы па розным літаратурным крыніцам гістарычныя падзеі на тэрыторыі старажытных беларускіх зямель, можна зрабіць наступныя вынікі:
- у дадзены перыяд на тэрыторыі беларусі склаліся старажытныя княствы, якія вялі складаную знешнюю палітыку, што ў значнай меры тлумачыцца іх геаграфічным палажэннем на шляху да Балтыйскага мора;
- паміж насельніцтвам паўночна-заходніх зямель Русі і іншымі плямёнамі і дзяржавамі існавалі разгорнутыя, разнастайныя эканамічныя, культурныя і этнічныя сувязі;
- праз беларускія землі праходзіў вельмі значны вялікі водны шлях «з вараг у грэкі», які станоўяа ўплываў на эканамічнае становішча і багацце княстваў, а таксама азначаў знешнюю палітыку;
- мкнуўшыеся да пашырэння свайго ўладання крыжакі вельмі важнае значэнне надавалі белаускаму Падзвінню, захоп якога даваў магчымасць кантроль за гандлем і новых прыбыткаў;
- ваенная экспансія немцаў супраць Полацкага княства і Наўгародскай зямлі прывяла Полацк і Ноўгарад да палітычнага саюзу, у выніку чаго крыжацкая пагроза была ліквідавана;
- татара-манголы па шэрагу прычын захапіць і парабаваць беларускія землі не змаглі;
- у выніку складаных адносін з узнікшай моцнай дзяржавай - Літвой стварылася Вялікае княства Літоўскае.
Спіс літаратуры
1. Алексеев Л.В. Полоцкая земля. Мн.: Наука. - 1966.
2. Гісторыя Беларусі/А.Л.Абецэдарская, П.І.Брыгадзін, Л.А.Жылуновіч і інш.; Пад рэд. А.Г.Каханоўскага і інш. -- Мн.:»Экаперспектыва», 1997.
3. Гісторыя Беларусі: у 6 т. Т.1. Старажытная Беларусь. - Мн., 2000.
4. Гісторыя Беларускай СССР: у 5 т. Т.1. - Мн.: Навука і тэхніка, 1972.
5. Дзмітрачкоў П. Знешнепалітычныя ўмовы развіцця беларускіх зямель. Барацьба з іншаземнымі захопнікамі. ІХ - пер. пал. ХІІІ стст. //Беларускі гістарычны часопіс. - 1995. - № 4.
6. Ермаловіч М.І. Па слядах аднаго міфа. Мн., 1991.
7. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь. - Мн.: Мастацкая літаратура. - 1998.
8. Загарульскі Э.М. Заходняя Русь. ІХ-ХІІІ стст. - Мн., 1998.
9. Нарысы гісторыі Беларусі. У 2 частках. Ч. 1. Мн.: Беларусь, 1993.
10. Новік Я.К., Марцуль Г.С. Гісторыя Беларусі ў 2-х частках. Ч. 1, Мн.: Вышэйшая школа. - 2001.
11. Парашкоў С.А. Гісторыя культуры Беларусі. -- Мн.: Бел. навука, 2003.
Размещено на Allbest.ru
...Подобные документы
Утварэнне Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага. Палітычнае становішча ВКЛ да сярэдзіны XVI ст. Асноўныя накірункі развіцця ВКЛ у XV ст. Палітычнае становішча Беларусі. Дзяржаўны лад і органы кіравання. Гаспадарчае развіцце беларускіх зямель.
курсовая работа [99,9 K], добавлен 21.01.2011Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх губерняў ў першай палове XIX стагоддзі. Дзяржаўныя сяляне - адмысловае саслоўе ў XVIII - першай палове XIX стагоддзі ў Расіі. Галіновая структура прамысловасці Беларусі. Працэс акцыяніравання прадпрыемстваў.
реферат [29,3 K], добавлен 18.05.2010Звесткі аб насельніцтве Беларусі ў працах антычных і арабскіх аўтараў. Польская храністы яб гісторыі беларускіх зямель. Гістарычныя веды ў творах царкоўна-рэлігійнай палемікі XVI-XVII стст. Лівонскія хронікі і скандынаўскія сагі пра падзеі в Беларусі.
реферат [75,3 K], добавлен 04.03.2009Феадальнае землеуладанне і сялянская гаспадарка Беларусі у XVII-XVIII стагоддзях. Становішча сялянства. Развіцце гарадоу Беларусі. Арганізація рамяства і гандлю. Саціяльная барацьба у XVII-XVIII стагоддзях. Узмацненне феадальнай эксплуатацыі сялянства.
контрольная работа [43,0 K], добавлен 23.11.2008Разглядаючы культурныя дачыненні, трэба адзначць, што да іх адносяцца розныя формы культурнага абмену, успрыманне беларускай культуры ў Польшчы, грамадска-палітычныя і культурныя чыннікі, якія спрыялі ці перашкаджалі развіццю культур абедзвюх краін.
реферат [17,5 K], добавлен 02.06.2008Люблінская ўнія і ўтварэнне Рэчы Паспалітай. Статут ВКЛ. Эвалюцыя дзяржаўнага і сацыяльна-палітычнага ладу на беларускіх землях. Працэс сацыяльнай і палітычнай кансалідацыі прывілеяваных саслоўяў. Развіццё гарадоў: рамяство, мануфактурная вытворчасць.
реферат [32,6 K], добавлен 17.12.2010Найстаражытнейшае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Усходнеславянская супольнасць. Кіеўская Русь ІХ- Х ст. Полацкае, Тураўскае княствы ў ІХ-ХІІІ ст. і іх узаемаадносіны з Кіевам.
реферат [33,9 K], добавлен 17.12.2010Пачатак і прычыны Першай сусветнай вайны. Эканамічнае і палітычнае становішча беларускіх зямель. Беларусь як арэна для ваенных дзеянняў. Асноўныя напрамкі дзейнасці беларускага нацыянальнага руху. Прычыны ваенных паражэнняў царскай арміі ў 1915 годзе.
реферат [39,3 K], добавлен 04.02.2012Палітычны лад Полацкага княства, яго заканадаўчая і выканаўчая ўлада. Напружанасць у адносінах паміж Полацкам і Кіевам. Заходні ўплыў на развіццё Тураўскага княства. Аснова гаспадаркі княстваў - земляробства і жывёлагадоўля. Прычыны ўзнікнення гарадоў.
реферат [24,4 K], добавлен 25.11.2009Утварэнне Рэчы Паспалітай. Войны сярэдзіны XVII - пачатка XVIII ст. Гаспадарчае развіццё беларускіх земляў у другой палове XVI - першай палове XVII ст. Гаспадарчае развіццё беларускіх зямель у XVII-XVIII ст. Эканамічны ўздым на Беларусі ў XVIII ст.
курсовая работа [96,9 K], добавлен 21.01.2011Перамога войск Вялікага княства Літоўскага на чале з Альгердам над татара-манголамі на рэках Сінія Воды і Ворскла. Гістарычнае значэнне разгрома крыжакоў пад Грунвальдам. Войны паміж Вялікім княствам Літоўскім і Рускай дзяржавай у канцы XV-XVI ст.
контрольная работа [34,9 K], добавлен 24.11.2010Сацыяльна-эканамічнае становішча Беларусі ў пачатку ХХ ст. Земская рэформа ў Віленскай, Мінскай і Магілёўскай губернях, яе значэнне. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. і яе ўплыў на паляпшэнне становішча працоўных беларускіх губерняў. Аграрная рэформа П. Сталыпіна.
контрольная работа [25,7 K], добавлен 24.11.2010Беларусь у складзе Рэчы Паспалітай. Лівонская вайна Рэчы Паспалітай. Паход Лжэдзмітрыя ў Расію. Бітва пад Ноўгарад-Северскім. Герой барацьбы з інтэрвентамі Скопін-Шуйскі. Мяцеж у Маскве 17 ліпеня 1610 г. Пагроза пазбаўлення незалежнасці Расіяй 1611 г.
реферат [30,9 K], добавлен 29.11.2009Асноўныя рысы і перыядызацыя феадальнага спосабу вытворчасці. Гаспадарчае развіццё княстваў, зямель і гарадоў на тэрыторыі Беларусі ў IX — першай палове XIII ст.: земляробства, бортніцтва, хатнія промыслы. Эканамічныя прычыны феадальнай раздробленасці.
реферат [35,5 K], добавлен 21.01.2011Тры розныя падыходы да разгляду гісторыі Вялікага княства Літоўскага. Канцэпцыя ўтварэння ВКЛ М. Ермаловіча. Барацьба Полацкага княства з ордэнам мечаносцаў, адпор полчышчам татара-манголаў. Аб'яднальны працэс заходнерускіх зямель пры князі Гедыміне.
реферат [30,3 K], добавлен 28.11.2009Адмена прыгоннага права, буржуазныя рэформы 1860–1870 гг. Эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове XIX стагоддзя. Развіццё капіталізму ў прамысловасці, транспарту, сродкаў сувязі, гандлю. Сялянская гаспадарка. Фарміраванне буржуазіі і пралетарыяту.
реферат [25,1 K], добавлен 25.01.2011Становішча на тэрыторыі Беларусі ў IV-VII cт. Эпоха ваеннай дэмакратыі. Усходнеславянскія саюзы плямен (крывічы, дрыгавічы, радзімічы). Славянская каланізацыя ў землях Панямоння. Падзеі ў Полацкім княстве ў 970-х – 1003гг. Час Брачыслава та У. Чарадзея.
контрольная работа [511,2 K], добавлен 28.05.2012Політичний розвиток Волині у складі Галицько-Волинського князівства. Мстиславичі. Волинь в інтеграційному процесі Руської землі на рубежі ХІІ – ХІІІ ст. Соціально економічний розвиток Волинської землі. Культурне життя Волині.
дипломная работа [92,0 K], добавлен 04.02.2004Сацыяльна-эканамічнае развіцце беларускіх земляў у X–XIII столетіях. Першая дзяржава, што ўтварылася на тэрыторыі сучаснай Беларусі – гэта Полацкае княства. Вельмі значна роля веча. Прыняцця і распаўсюджанне хрысціянства на Беларусі. Рэлігія славян.
реферат [51,3 K], добавлен 21.01.2011Складаныя міжнародныя абставіны напярэдадні Другой сусветнай вайны. Палітычнае размежаванне эміграцыі. Крызіс беларускай культуры. Нацыянальна-культурныя патрэбы беларускага дыяспары. Умацаванне беларускіх школ, пашырэнне выкарыстання беларускай мовы.
реферат [23,9 K], добавлен 19.12.2010