Синтаксическая организация идиостиля Ф.М. Достоевского: структурно-семантический и функциональный аспекты

РЕЗЮМЕ

Чупик Виктория Васильевна

Синтаксическая организация идиостиля Ф.М. Достоевского: структурно-семантический и функциональный аспекты

Ключевые слова: предложение, простое предложение, двусоставное предложение, осложненное предложение, односоставное предложение, сложносочиненное предложение, сложноподчиненное предложение, бессоюзное сложное предложение, структура, семиантика, синтаксическая конструкция, функция, идиостиль, коммуникативная задача.

Цель работы: выявить семантическую и функциональную структуры в синтаксической организации идиостиля Ф.М. Достоевского и установить стилеобразующую значимость разных типов предложений.

Методы исследования: описательный, типологический и количественный методы изучения языкового материала; приемы семантико-стилистического анализа синтаксических единиц и лингвистического комментирования языковых фактов.

Полученные результаты и их новизна. В диссертации впервые представлено комплексное исследование лингвистических особенностей идиостиля Ф.М. Достоевского на уровне синтаксиса предложения. В качестве текстообразующих компонентов авторского стиля выявлены особые структурно-семантические типы предложений, представлены экономные конструкции коммуникативного и экспрессивного синтаксиса, изучена функциональная нагрузка указанных структур. Реализация концептуального подхода к лингвостилистическому анализу позволяет доказательно обосновать зависимость основных составляющих идиостиля Ф.М. Достоевского от его мировоззрения и философско-эстетических взглядов.

Рекомендации по использованию результатов. Материалы и выводы настоящей работы могут быть использованы для дальнейшей разработки проблемы коммуникативной значимости различных структурно-семантических типов предложений в языке художественной литературы и разговорной речи, для изучения изобразительно-выразительного потенциала синтаксических единиц, для исследования синтаксических особенностей идиостиля Ф.М. Достоевского. Результаты диссертации могут быть использованы в преподавательской работе со студентами вузов, при чтении спецкурсов и проведении спецсеминаров по синтаксису современного русского языка, лингвистике текста, по лингвостилистике. Иллюстративный материал работы может быть использован в средней школе, а также на практических занятиях по курсу “Современный русский литературный язык”.

Область применения. Результаты исследования могут применяться в лингвистике текста, лингвостилистике, филологическом анализе художественного текста. Материалы диссертации могут быть использованы для дальнейшей работы по созданию целостной художественной картины мира произведений Ф.М. Достоевского, для определения специфики языкового сознания.

РЭЗЮМЭ

Чупік Вікторыя Васільеўна

Сінтаксічная арганізацыя ідыястылю Ф.М.Дастаеўскага: структурна-семантычны і функцыянальны аспекты

Ключавыя словы: сказ, просты сказ, двухсастаўны сказ, ускладнены сказ, аднасастаўны сказ, складаназлучаны сказ, складаназалежны сказ, бяззлучнікавы складаны сказ, структура, семантыка, сінтаксічная канструкцыя, функцыя, ідыястыль, камунікатыўная задача.

Мэта работы: выявіць семантычную і функцыянальную структуры ў сінтаксічнай арганізацыі ідыястылю Ф.М.Дастаеўскага і вызначыць стылеўтваральную значнасць розных тыпаў сказаў.

Метады даследавання: апісальны, тыпалагічны і колькасны метады вывучэння моўнага матэрыялу: прыёмы семантыка-стылістычнага аналізу сінтаксічных адзінак і лінгвістычнага каментавання моўных фактаў. Атрыманыя вынікі і іх навізна.

У дысертацыі ўпершыню прадстаўлена комплекснае даследаванне лінгвістычных асаблівасцей ідыястылю Ф.М. Дастаеўскага на ўзроўні сінтаксісу сказа. У якасці тэкстастваральных кампанентаў аўтарскага стылю выяўлены асаблівыя структурна-семантычныя тыпы сказаў, прадстаўлены эканомныя канструкцыі камунікатыўнага і экспрэсіўнага сінтаксісу, вывучана функцыянальная нагрузка названых структур. Рэалізацыя канцэптуальнага падыходу да лінгвастылістычнага аналізу дазваляе доказна абгрунтаваць залежнасць асноўных складнікаў ідыястылю Ф.М. Дастаеўскага ад яго светапогляду і філасофска-эстэтычных пазіцый.

Рэкамендацыі па выкарыстанні вынікаў. Матэрыялы і высновы гэтай работы могуць быць выкарыстаны для далейшай распрацоўкі праблемы камунікатыўнай значнасці розных структурна-семантычных тыпаў сказаў у мове мастацкай літаратуры і гутарковай мове, для вывучэння выяўленча-выразнага патэнцыялу сінтаксічных адзінак, для даследвання сінтаксічных асаблівасцей ідыястылю Ф.М. Дастаеўскага. Вынікі дысертацыі могуць быць выкарыстаны ў выкладчыцкай рабоце са студэнтамі ВНУ, пры чытанні спецкурсаў і правядзенні спецсемінараў па сінтаксісе сучаснай рускай мовы, лінгвістыцы тэксту, па лінгвастылістыцы. Ілюстрацыйны матэрыял работы можа быць выкарыстаны ў сярэдняй школе, а таксама на практычных занятках па курсе “Сучасная руская літаратурная мова”.

Галіна прымянення. Вынікі даследавання могуць прымяняцца ў лінгвістыцы тэксту, лінгвастылістыцы, філалагічным аналізе мастацкага тэксту. Матэрыялы дысертацыі могуць быць выкарыстаны для далейшай работы па стварэнні цэласнай мастацкай карціны свету твораў Ф.М. Дастаеўскага, для вызначэння спецыфікі моўнай свядомасці.

Summary

Chupik Victoryia

The syntactic organization of the individual style of F. Dostoyevsky: structural-semantic and functional aspects

Keywords: a sentence, a simple sentence, a two-part sentence, a complicated sentence, a one-part sentence, a compound sentence, a complex sentence, a conjunctionless composite sentence, a structure, semantics, a syntactic construct, a function, an ideological style, a communicative object.

The aim of the research is to reveal a semantic and functional structure in the syntactic organization of the individual style of F. Dostoyevsky and to determine the role of the different types of the sentences in the creation of the individual style of the writer.

The methods of the research: descriptive, typological and quantitative; within which semantic-stylistic analysis of the syntactic items and linguistic commenting on them are carried out.

The received results and their novelty. The complex research of linguistic features of the ideological style of F. M. Dostoevsky is presented for the first time in the dissertation at the level of the syntax of a sentence. As components forming texts of the author's style special structural-semantic types of sentences are exposed, economical constructions of communicative and expressional syntax are presented, a functional stress of the specified structures is studied. The realisation of the conceptual approach to statistic-linguistic analysis allows to prove demonstratively the dependence of the basic components of the ideological style of F. M. Dostoevsky on his outlook and philosophical and aesthetic views.

The recommendations on the use of the results. The materials and the conclusions of the present work can be used for the further development of the problem of the communicative importance of various structural-semantic types of sentences in the language of fiction and informal speech, for studying of figurative and expressive potential of syntactic units, for the research of syntactic features of the ideological style of F. M. Dostoevsky. The results of the dissertation can be used in teaching work with students of institutes of higher education, for reading special courses and conducting special seminars on the syntax of the modern Russian language, text linguistics, on linguo-stylistics. The illustrative material of the work can be used for a secondary school, and also on a practical training for the course “The modern Russian literary language”.

The range of application. The results of the research can be applied in text linguistics, linguistics, the philological analysis of the art text. The dissertation materials can be used for the further work on creation of a complete image of the world of F. M. Dostoevsky's works, for the definition of a specific character of language consciousness.

Размещено на Allbest.ru