Метадычная сістэма навучання стварэнню вучнямі тэкстаў-апісанняў розных відаў з улікам іх зместавых, кампазіцыйных і лінгвастылістычных асаблівасцей (5–9 класы)

12. Ермаловіч, А.В. Тэкст у сістэме навучання сачыненням / А.В. Ермаловіч // Мова-літаратура-культура : матэрыялы III Міжнародн. навук. канф., Мінск, 27-28 вер. 2002 г. / Беларус. дзярж. ун-т; рэдкал. : З.І. Бадзевіч [i інш.] : У 2 т. Т.1. - Мінск, 2002. - С. 123-129.

13. Ермаловіч, А.В. Пачатак сачынення. Сутнасныя характарыстыкі зачына / А.В. Ермаловіч // Метадалагічныя i метадычныя аспекты выкладання мовы i літаратуры ў школе i ВНУ : матэрыялы навук.-метад. чытан., Мінск, 9 красав. 2003 г. / Беларус. дзярж. ун-т.; рэдкал. : Л.А. Мурына. - Мінск, 2003. - С. 33-38.

14. Ермаловіч, А.В. Функцыянальна-сэнсавая накіраванасць падрыхтоўкі да сачынення-апісання / А.В. Ермаловіч // Коммуникативная компетенция : принципы, методы, приемы формирования : материалы науч.-метод. семин., Минск, 12 марта 2003 г. / Белорус. гос. ун-т; редкол. : Л.А. Мурина [ и др.]. - Минск, 2003. - Вып. 5. - С. 25-29.

15. Ермаловіч, А.В. Развіццё творчага патэнцыялу студэнтаў / А.В. Ермаловіч // Многоуровневая система подготовки филологов: организация содержания и новые технологии обучения : материалы Междунар. науч. конф., Минск, 16-17 окт. 2003 г. / Белорус. гос. ун-т; редкол. : Л.А. Мурина [и др.]. - Минск, 2004. - С. 190-194.

16. Ермаловіч, А.В. Спосабы прыцягнення ўвагі да тэмы сачынення / А.В. Ермаловіч // Коммуникативная компетенция : принципы, методы, приёмы формирования : материалы научн.-метод. семин., Минск, 21 апр. 2004 г. / Белорус. гос. ун-т; редкол. : Л.А. Мурина [и др.]. - Минск, 2004. - Вып. 6. - С. 17 -21.

17. Ермаловіч, А.В. Структурна-функцыянальны падыход у тэорыі і практыцы навучання сачыненням / А.В. Ермаловіч // Сучасныя падыходы да варыятыўнай моўнай і літаратурнай адукацыі: матэрыялы Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі, 24 лістапада 2006 г., Мінск; пад рэд. Л.А. Мурынай [і інш.]. - Мінск : РИВШ, 2007. - С. 26-30.

18. Ермалович, А.В. Современные технологии обучения продуцированию текстов-описаний научного стиля речи / А.В. Ермалович // Высшее техническое образование : проблемы и пути развития : материалы V Международ. науч.-методич. конф., Минск, 24-25 ноября 2010 г. / Белорус. гос. ун-т информатики и радиоэлектроники ; редкол. : Е.Н. Живицкая [и др.]. - Минск, 2010. - С. 14-15.

19. Ермаловіч, А.В. Змест навучання, накіраваны на фарміраванне ўмення ствараць тэксты-апісанні / А.В. Ермаловіч // Инновационная деятельность в учреждениях образования столичного региона: опыт, проблемы, перспективы : тезисы докладов городской открытой науч.-практ. конф.; Мінск, МГИРО, 17-18 апр. 2012 г. / редкол. : Т.И. Мороз [и др.]. - Минск, 2012. - С. 60-61.

Вучэбныя дапаможнікі

20. Ермаловіч, А.В. Сачыненні-апісанні : тэорыя i практыка навучання: дапам. для настаўнікаў устаноў, якія забяспечваюць атрыманне агул. сярэд. адукацыі, з рус.мовай навучання з 12-гадовым тэрмінам навучання / А.В. Ермаловіч. - Мінск : Выд-ва “Чатыры чвэрці”, 2006. - 160 с.

21. Ермаловіч, А. В. Афіцыйна-справавы і навуковы стылі : вучэбна-метадычны дапаможнік / А.В. Ермаловіч, А.В. Шарапа. - Мінск : БДУІР, 2012. - 60 с.

РЭЗЮМЭ

Ермаловіч Ала Валянцінаўна

Метадычная сістэма навучання стварэнню вучнямі тэкстаў-апісанняў розных відаў з улікам іх зместавых, кампазіцыйных і лінгвастылістычных асаблівасцей (5-9 класы)

Ключавыя словы: стварэнне тэкстаў-апісанняў, зместавы кампанент, кампазіцыйны кампанент, лінгвастылістычны кампанент, лексіка-марфалагічны, сінтаксічны і вобразна-выяўленчы ўзроўні.

Мэта даследавання - вызначыць тэарэтычныя асновы і распрацаваць метадычную сістэму навучання стварэнню вучнямі 5 - 9 класаў тэкстаў-апісанняў розных відаў з улікам іх зместавых, кампазіцыйных і лінгвастылістычных асаблівасцей.

Метады даследавання: аналіз навуковай літаратуры, нарматыўных дакументаў у галіне лінгваметодыкі, вывучэнне педагагічнага вопыту, назіранне за вучэбным працэсам, аналіз вучнёўскіх прац, анкетаванне, гутарка, педагагічны эксперымент, матэматычная апрацоўка эксперыментальных даных.

Атрыманыя вынікі і іх навізна. Удакладнены віды апісанняў, значымыя для методыкі навучання беларускай мове ў 5 - 9 класах (прадмета, чалавека, мясцовасці, прыроды, памяшкання, дзеянняў і працэсаў); ахарактарызаваны зместавыя, кампазіцыйныя і лінгвастылістычныя кампаненты апісанняў розных відаў; вызначаны змест навучання ў залежнасці ад канкрэтнага віду апісання; распрацавана методыка навучання, звязаная з засваеннем тэарэтычных звестак пра апісанні розных відаў, фарміраваннем зместавых, кампазіцыйных і лінгвастылістычных (на лексіка-марфалагічным, сінтаксічным і вобразна-выяўленчым узроўнях) уменняў ствараць тэксты-апісанні розных відаў.

Ступень выкарыстання. Методыка навучання стварэнню тэкстаў-апісанняў розных відаў з улікам зместавых, кампазіцыйных і лінгвастылістычных асаблівасцей знайшла адлюстраванне ў дапаможніку для настаўнікаў “Сачыненні-апісанні: тэорыя і практыка”.

Галіна прымянення. Вынікі даследавання выкарыстоўваюцца пры навучанні беларускай мове ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай і рускай мовамі навучання.

РЕЗЮМЕ

Ермалович Алла Валентиновна

Методическая система обучения созданию учащимися текстов-описаний разных видов с учетом их содержательных, композиционных и лингвостилистических особенностей (5 - 9 классы)

Ключевые слова: создание текстов-описаний, содержательный компонент, композиционный компонент, лингвостилистический компонент, лексико-морфологический, синтаксический и изобразительно-выразительный уровни.

Цель исследования - определить теоретические основания и разработать методическую систему обучения учащихся 5 - 9 классов созданию текстов-описаний разных видов с учетом их содержательных, композиционных и лингвостилистических особенностей.

Методы исследования: анализ научной литературы, нормативных документов в области лингвометодики, изучение педагогического опыта, наблюдение за учебным процессом, анализ ученических работ, анкетирование, беседа, педагогический эксперимент, математическая обработка экспериментальных данных.

Полученные результаты и их новизна. Уточнены виды описаний, значимые для методики обучения белорусскому языку в 5 - 9 классах (предмета, человека, местности, природы, помещения, действий и процессов), охарактеризованы содержательный, композиционный и лингвостилистический компоненты описаний разных видов; определено содержание обучения в зависимости от конкретного вида описания; разработана методика обучения, связанная с усвоением теоретических знаний об описаниях разных видов, формированием содержательных, композиционных и лингвостилистических (на лексико-морфологическом, синтаксическом и изобразительно-выразительном уровнях) умений создавать тексты-описания разных видов.

Степень использования. Методика обучения созданию текстов-описаний разных видов с учетом содержательных, композиционных и лингвостилистических особенностей нашла отражение в пособии для учителей “Сачыненні-апісанні: тэорыя і практыка”.

Область применения. Результаты исследования используются при обучении белорусскому языку в учреждениях общего среднего образования с белорусским и русским языками обучения.

SUMMARY

Alla Valentinovna Ermalovich

System of methods for creating descriptive texts of different types taking into account their content related, compositional and linguo-stylistic peculiarities (5-9 grades)

Keywords: creation of descriptive texts, content-related component, compositional component, linguo-stylistic component, lexico-morphological, syntactic and figurative-descriptive levels.

Research purpose: to provide theoretical basis and to develop a teaching system for training 5-9 graders to create descriptive texts of different types taking into account their content related, compositional and linguo-stylistic peculiarities.

Research methods: analysis of scientific literature and regulatory documents concerning language teaching techniques, examination of teaching experience, observation of learning process, analysis of pupils' papers, questionnaire, discussion, pedagogical experiment and mathematical processing of experimental data.

Research results and their novelty. The author defins the type descriptions for the methodologie of teaching Belorussian (5-9 grades) (object, place, human-being, space, nature); develops the syllabus based on a particular type of description as well as devises a relevant typology of exercises aimed at training the skills to create descriptive texts of different types; develops training methods to acquire theoretical knowledge about different types of descriptions and content-related, compositional and linguo-stylistic skills (on lexico-morphological, syntactic and figurative-descriptive levels) to create descriptive texts of different types.

Degree of usage. Training methods for creating descriptive texts of different types that are composed of content-related, compositional and linguo-stylistic components are reflected in the teacher's manual “Descriptive Essays: Theory and Practice”.

Field of application. Research results are used while teaching Belarusian in general secondary schools with the Belarusian and Russian languages as a medium of instruction.

Размещено на Allbest.ru