Размещено на http://www.allbest.ru/

Размещено на http://www.allbest.ru/

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Осы магистрлік диссертацияда келесі нормативтік ??жаттар?а сілтемелер пайдаланыл?ан:

«Білім туралы» ?аза?стан Республикасыны? 2007 жыл?ы 27 шілдедегі № 319 За?ы; «?ылым туралы» ?аза?стан Республикасыны? 2011 жыл?ы 18 а?панда?ы № 407-IV За?ы;

?аза?стан Республикасы Президентіні? 2018 жыл?ы 15 а?панда?ы № 636 жарлы?ымен бекітілген «?аза?стан Республикасыны? 2025 жыл?а дейінгі ?лтты? даму жоспары»;

?Р Б?М министріні? 2018 жыл?ы 31 ?азанда?ы № 604 б?йры?ымен бекітілген «Жо?ары о?у орнынан кейінгі білім беруді? мемлекеттік жалпы?а міндетті стандарты»;

«Педагог ?ызметкерлер мен олар?а те?естірілген т?л?аларды? лауазымдарыны? ?лгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы» ?РБ?М 30 с?уір 2020 жыл?ы № 169 б?йры?ы;

Орталы? Азия Инновациялы? университетіні? «Магистрлік диссертация/жоба туралы» Ереже;

7M01301 - «Бастауыш о?ытуды? педагогикасы мен ?дістемесі» БББ бойынша магистрлік диссертацияны орындау ж?ніндегі ?дістемелік н?с?аулар.

РЕЗЮМЕ

учитель начальных классов инновационный педагогический

Атабаева Улбосын Сапаровна

Тема магистерской диссертации: Развитие знаний будущих учителей начальных классов по инновационным технологиям

Направление подготовки научно-педагогическое: 7M01301 - «Педагогика и методика начального обучения».

Структура и объем диссертации: диссертация состоит из 3-ех глав, объем диссертации составляет 84 страницы.

Количество иллюстраций, таблиц (если они имеются), источников использованной литературы: 8 рисунков, 15 таблиц, 37 источников использованной литературы.

Актуальность темы исследования: актуальность нашего исследования определяется, во-первых, необходимостью обобщения теоретического и практического педагогического опыта подготовки студентов вуза к инновациям; во-вторых, необходимость воспитания современного выпускника педагогического вуза как конкурентоспособной личности на мировом рынке труда; в-третьих, современное социально-экономическое положение Республики Казахстан не могло не сказаться на системе общего образования и, в частности, на инновационном процессе. В связи с этим в рамках новой образовательной парадигмы, направляющей школу на поиск оптимальных путей развития, перед педагогическими вузами стоит задача не только сформировать необходимые знания, умения и навыки, но и научить будущего учителя понимать инновационные педагогические идеи, непрерывно применять их в профессиональной деятельности, формировать инновационную направленность личности.

Цель и задачи исследования: анализ развития знаний будущих учителей начальных классов по инновационным технологиям.

Задачи диссертационной работы составляет исследование следующих вопросов:

- система подготовки будущих учителей начальных классов к инновационной деятельности;

- показатели профессиональной подготовки учителя начальных классов к инновационной деятельности;

- педагогические условия, обеспечивающие совершенствование готовности будущего учителя начальных классов к инновационной деятельности в системе вузовского образования.

Объект исследования: система профессиональной подготовки учителей начальных классов в условиях учреждений высшего образования.

Методы исследования: методы теоретического анализа (историографический, сравнительное сравнение, моделирование), анкетирование (анкетирование, интервьюирование, собеседование), диагностические методы (тестирование, оценка рейтинга, обобщение независимых характеристик, коллективная экспертная оценка), обсервационные методы (прямой, косвенный контроль), праксиметрические методы (анализ продуктов деятельности), экспериментальные методы (анализ продуктов деятельности: констатирующий, преобразующий, диагностический эксперимент), изучение и обобщение педагогического опыта, методы статистической обработки данных.

Научная, методическая новизна диссертационной работы: разработана научно обоснованная система подготовки будущих учителей начальных классов к инновационной деятельности; определены и обоснованы педагогические условия, обеспечивающие совершенствование подготовки будущих учителей начальных классов к инновационной деятельности; определены уровни и показатели готовности будущих учителей начальных классов к инновационной деятельности.

Научная и практическая значимость полученных результатов:

- содержащиеся в работе теоретические положения и выводы, а также научно обоснованная методика подготовки учителей начальных классов к инновационной деятельности способствуют совершенствованию практики подготовки педагогических кадров;

-разработанная и апробированная программа спецкурса «подготовка будущих учителей начальных классов к инновационной деятельности», а также методика его реализации могут быть успешно применены в системе повышения квалификации педагогических кадров, рекомендованы учителям для индивидуальной работы по повышению своего педагогического мастерства.

Сведения о публикациях: Атабаева У. С., Стамбекова А. С. развитие знаний педагогического процесса к основным функциям инновации // вестник общей науки и образования. - 2022. № 4 (3). - С. 20-22; Атабаева У. С., Стамбекова А. С. развитие образования будущих учителей начальных классов по инновационным технологиям / / молодежь и наука: сборник трудов международной научно-практической онлайн конференции молодых ученых, посвященной 30-летию независимости Казахстана, ТОМ III. - Шымкент, 2022. - С. 39-41.

RESUME

Atabayeva Ulbosyn Saparovna

The topic of the master's thesis: Development of knowledge of future primary school teachers on innovative technologies

Direction of training scientific-pedagogical or profile: 7М01301 - "Pedagogy and methods of primary education".

Structure and scope of the dissertation: the dissertation consists of 3 chapters, the volume of the dissertation is 84 pages.

Number of illustrations, tables (if any), sources of literature used: 8 figure, 15 tables, 37 references.

Relevance of the research topic: the relevance of our research is determined, firstly, by the need to generalize the theoretical and practical pedagogical experience of preparing university students for innovation; secondly, the need to educate a modern graduate of a pedagogical university as a competitive personality in the world labor market; thirdly, the current socio-economic situation of the Republic of Kazakhstan could not but affect the system of general education and in particular, on the innovation process. In this regard, within the framework of the new educational paradigm, which directs the school to search for optimal ways of development, pedagogical universities face the task not only to form the necessary knowledge, skills and abilities, but also to teach the future teacher to understand innovative pedagogical ideas, continuously apply them in professional activities, to form an innovative orientation of the individual.

Goals and objectives of the study: analysis of the development of knowledge of future primary school teachers on innovative technologies.

The tasks of the dissertation work are the study of the following issues:

- the system of training future primary school teachers for innovation;

- indicators of professional training of primary school teachers for innovation;

- pedagogical conditions that ensure the improvement of the readiness of the future primary school teacher for innovative activities in the system of higher education.

Object of research: the system of professional training of primary school teachers in the conditions of higher education institutions.

Research methods: methods of theoretical analysis (historiographical, comparative comparison, modeling), questioning (questioning, interviewing, interviewing), diagnostic methods (testing, rating assessment, generalization of independent characteristics, collective expert assessment), observational methods (direct, indirect control), praximetric methods (analysis of products of activity), experimental methods (analysis of products activities: ascertaining, transforming, diagnostic experiment), study and generalization of pedagogical experience, methods of statistical data processing.

Scientific, methodological novelty of the dissertation work: a scientifically based system of preparing future primary school teachers for innovation has been developed; pedagogical conditions have been defined and justified to ensure the improvement of the preparation of future primary school teachers for innovation; levels and indicators of readiness of future primary school teachers for innovation have been determined.

Scientific and practical significance of the results obtained:

- the theoretical provisions and conclusions contained in the work, as well as the scientifically based methodology for preparing primary school teachers for innovative activities contribute to improving the practice of training teaching staff;

-the developed and tested program of the special course "preparation of future primary school teachers for innovation", as well as the methodology of its implementation can be successfully applied in the system of professional development of teaching staff, recommended to teachers for individual work to improve their pedagogical skills.

Information about publications: Atabaeva U. S., Stambekova A. S. The development of knowledge of the pedagogical process to the main functions of innovation // Bulletin of General science and education. - 2022. № 4 (3). - Pp. 20-22; Atabayeva U. S., Stambekova A. S. Development of education of future primary school teachers on innovative technologies / / Youth and science: proceedings of the international scientific and practical online conference of young scientists dedicated to the 30th anniversary of independence of Kazakhstan, VOL. III. - Shymkent, 2022. - pp. 39-41.

АНЫ?ТАМАЛАР, БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ?ЫС?АРТУЛАР

Инновациялы? технологиялар - б?л инновацияны іске асыру кезе?дерін ?олдайтын, инновациялы? ?ызметті ?амтамасыз ететін ?дістер мен ??ралдар жиынты?ы;

Электронды?-?дістемелік ж?йе - б?л о?ытуды ?йымдастыруды? ма?саттылы?, мазм?ндылы?, іс-?рекеттілік, н?тижелік ба?алау компоненттері мен ??рылымдандырыл?ан п?наралы? байланыста ??рыл?ан ашы? ?ор;

On-line саба? - б?л дидактикалы? циклді? негізгі бірлігі ж?не ?ашы?ты?тан о?ытуды ?йымдастыру нысаны, немесе on-line саба? - б?л Интернетте бейне тарату форматында ?ткізілетін семинар;

Модельдеу (педагогикада, акмеологияда, психологияда) [модельді] - педагогикалы? ж?не психикалы? ??былыстар мен процестерді, ж?йелерді? педагогикалы? процестеріні? сипаттамаларын, сондай-а? білім беру субъектілерін на?ты (физикалы?) немесе идеалды (логикалы?, математикалы?) модельдерді ?олдана отырып жа??ырту;

Рефлексия - б?л (лат. reflexio-арт?а айналдыру) - ?зін-?зі тану?а, эмоциялар мен сезімдерді, к?йлерді, ?абілеттерді, мінез-??лы?ты талдау?а ба?ыттал?ан ойлау процесі;

?нертап?ышты? есептерді шешу теориясы немесе ТРИЗ - техникалы? ?айшылы?тарды табу ж?не шешу ар?ылы техникалы? есептер мен ж?йелерді шешу ж?не жетілдіру ?дістеріні? жиынты?ы.

ЖОО - Жо?ары о?у орындары;

АКТ - а?паратты?-коммуникациялы? технологиялар;

Э?Ж - электронды?-?дістемелік ж?йе.

КІРІСПЕ

Зерттеуді? ?зектілігі. Елімізді? заманауи білім беру ж?йесі, барлы? ?аза?станды? ?о?ам сия?ты, жа?аруды? ?иын кезе?ін бастан кешуде. Білім беру мазм?ны жа?артылады, жа?а ба?дарламалар, о?у жоспарлары, о?улы?тар, о?ытуды? жа?а технологиялары ?зірленуде, жа?а типтегі мектептер к?бейіп келеді, педагогикалы? т?жірибені «авторизациялау» процесі дамуда ж?не т. б.

Болаша? ?о?амны? контурларында білім мен интеллект ?лтты? байлы? санатына к?бірек енеді, ал адамны? рухани денсаулы?ы, оны? дамуыны? жан - жа?тылы?ы, к?сіби дайынды?ты? ке?дігі мен икемділігі, шы?армашылы??а деген ?мтылыс ж?не стандартты емес м?селелерді шешу ?абілеті мемлекет прогресіні? ма?ызды факторы болып табылады. Бізді? зерттеуімізді? ?зектілігі, біріншіден, жо?ары о?у орныны? студенттерін инновация?а дайындауда?ы теориялы? ж?не практикалы? педагогикалы? т?жірибені жалпылау ?ажеттілігімен аны?талады. Б?л еліміздегі заманауи ?леуметтік-экономикалы? ?айта ??рулар білім беруді жа??ырту?а, болаша? м??алімні? т?л?асын даярлау?а жа?а талаптар ?оятынына; екіншіден, педагогикалы? ЖОО-ны? ?азіргі заман?ы т?легін ?лемдік е?бек нары?ында б?секеге ?абілетті т?л?а ретінде т?рбиелеу ?ажеттігіне байланысты. ?шіншіден, ?аза?стан Республикасыны? ?азіргі ?леуметтік-экономикалы? жа?дайы жалпы білім беру ж?йесіне ж?не атап айт?анда инновациялы? процеске ?сер ете алмады. Республикада білім беру не??рлым вариативті болуда, білім беру ?ызметтеріні? спектрі ке?еюде, инновациялы? ?оз?алыс дамуда. Осы?ан байланысты мектепті о?тайлы даму жолдарын іздеуге ба?ыттайтын жа?а білім беру парадигмасы аясында педагогикалы? жо?ары о?у орындарыны? алдында ?ажетті білім, білік ж?не да?дыларды ?алыптастыру ?ана емес, болаша? м??алімге инновациялы? педагогикалы? идеяларды т?сінуге, оларды к?сіби ?ызметте ?здіксіз ?олдану?а ?йрету, т?л?аны? инновациялы? ба?ытын ?алыптастыру міндеті т?р.

Зерттеуді? ма?саты мен міндеттері: Инновациялы? технологиялар бойынша болаша? бастауыш сынып м??алімдеріні? білімін дамытуды талдау.

зерттеу:

- болаша? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? ?ызметке даярлау ж?йесі;

- бастауыш сынып м??аліміні? инновациялы? ?ызметке к?сіби дайынды? к?рсеткіштері;

- болаша? бастауыш сынып м??аліміні? ЖОО білім беру ж?йесіндегі инновациялы? ?ызметке дайынды?ын жетілдіруді ?амтамасыз ететін педагогикалы? жа?дайлар.

Зерттеу нысаны: жо?ары білім беру мекемелері жа?дайында бастауыш сынып м??алімдерін к?сіби даярлау ж?йесі.

Зерттеу ?дістері: теориялы? талдау ?дістері (тарихнамалы?, салыстырмалы салыстыру, ?лгілеу), сауалнама (сауалнама ж?ргізу, интервью беру, ??гімелесу), диагностикалы? ?дістер (тестілеу, ба?алау рейтинг, т?уелсіз сипаттамаларды ?орыту, ?жымды? сараптамалы? ба?алау), обсервациялы? ?дістер (тікелей, жанама ба?ылау), праксиметриялы? ?дістер (?ызмет ?німдерін талдау), эксперименттік ?дістер (ай?ындаушы), т?рлендіруші, диагностикалы? эксперимент), педагогикалы? т?жірибені зерттеу ж?не жалпылау, деректерді статистикалы? ??деу ?дістері.

Диссертациялы? ж?мысты? ?ылыми, ?дістемелік жа?ашылды?ы: онда: болаша? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? ?ызметке даярлауды? ?ылыми негізделген ж?йесі жасалды; болаша? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? ?ызметке даярлауды жетілдіруді ?амтамасыз ететін педагогикалы? жа?дайлар аны?талды ж?не негізделді; болаша? бастауыш сынып м??алімдеріні? инновациялы? ?ызметке дайынды? де?гейлері аны?талды ж?не к?рсеткіштері аны?талды.

Алын?ан н?тижелерді? ?ылыми ж?не т?жірибелік ма?ыздылы?ы:

- онда?ы теориялы? ережелер мен т?жырымдар, сондай-а? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? ?ызметке даярлауды? ?ылыми негізделген ?дістемесі педагогикалы? кадрларды даярлау т?жірибесін жетілдіруге ы?пал етеді;

- «болаша? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? ?ызметке даярлау» арнайы курсыны? ?зірленген ж?не сынал?ан ба?дарламасы, сондай-а? оны ж?зеге асыру ?дістемесі педагогикалы? кадрларды? біліктілігін арттыру ж?йесінде с?тті ?олданыла алады, м??алімдерге ?зіні? педагогикалы? шеберлігін арттыру бойынша жеке ж?мыс ?шін ?сынылады.

1. ИННОВАЦИЯЛЫ? ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ?ОЛДАНУ НЕГІЗІНДЕ БОЛАША? БАСТАУЫШ СЫНЫП М??АЛІМДЕРІН ДАЯРЛАУДЫ? ТЕОРИЯЛЫ? НЕГІЗДЕРІ

1.1 Болаша? бастауыш сынып м??алімін инновациялы? ?дістемелік ?ызметке дайындау м?мкіндіктері

?рбір іс-?рекет барлы?ында бірдей н?тижелі болмайды. Н?тижелі болуы оны? сол іс-?рекетті? тиімді жолын, ?дісін табу керек. О?ыту процесіні? н?тижесі деп, баланы? психологиялы? функцияларыны? (ойлау ?абілеті, даралы?ы, пайымдауы,?зіндік ?рекеті), ?рекеті ар?ылы ал?ан білімдерін ?з ?мірлік м?селелерін шешуге ?олдана алуы сия?ты к?рсеткіштерін айтамыз. Психологиялы? зерттеулерге с?йенсек ?рбір адамны? к?сіби шеберлігі ?з маманды?ына бейімделу кезе?інен, маманды?та ?зін-?зі ?зектендіру кезе?інен, маманды?ты еркін ме?герген кезе?нен, маманды?та шы?армашылы? де?гейге жеткен кезе?нен т?рады. К?сіби ??зыреттілікті? сипаттамасын шебер м??алімні?, жа?ашыл м??алімні?, зерттеуші м??алімні? к?сіби д?режесіне к?терілген м??алімдерді? жиынты? бейнесі ретінде ?арастырады.

Ал, білім беруде к?сіби ??зырлы маман иесіне жеткен деп маманды?ы бойынша ?з п?нін жетік білетін, о?ушыны? шы?армашылы?ы мен дарындылы?ыны? дамуына жа?дай жасай алатын, т?л?алы?-ізгілілік ба?ыттылы?ы жо?ары, педагогикалы? шеберлік пен ?зіні? іс- ?имылын ж?йелілікпен ат?ару?а ?абілетті, инновацияны ?олдана білетін к?сіби маман педагогті айтамыз. Инновациялар ?о?амны? пайда болу кезе?інен бері ж?зеге асырылып келе жатса да, педагогикалы? категория ретінде жуырда ?ана ?олданыс?а енгізілді.

Білім беру саласында?ы инновациялар?а мынадай аны?тама береді: «Инновация - на?ты бір т?л?а ?шін м?лдем жа?а болып табылатын идея. Б?л идеяны? объективті жа?а немесе жа?а емес екендігі ма?ызды емес, оны? ма?ыздылы?ы идеяны? туында?аннан немесе ал?аш?ы ?олданыс?а енгеннен бері ?ткен уа?ыт бойынша аны?талады». Ш.Т.Таубаева: «Югославия ?алымдарыны? келтірген ?лгілерінен жа?алы?ты о?ыту формасынан, ?дістемесіне білім беру ??ралдарына, о?ыту мазм?нына, ал?ан білімді ба?алауына білім беру ма?саты мен міндетіне, т?рбие ж?йесіне, м??алім мен о?ушы ?атынасына байланысты жіктеуге болатынды?ын ай?ын к?руге болады» - деп к?рсетеді [1].

?азіргі кезе?дегі е? ?зекті м?селені? бірі - б?секелестікке ?аблетті, е?бек нары?ында с?раныс?а ие бола алатындай к?сіби мамандар дайындау. Б?гінгі к?ні жо?ары о?у орындарыны? ?лемдік ?ркениетке ?мтылып, д?ниеге іргелі ел ретінде танылып, т?уелсіздікті? т??ырын биыл 20 жыл берік орнатып отыр?ан ?аза?стан Республикасыны? болаша?ында білімді, білікті, саналы азаматтар т?риелеу міндеттері ?ойыл?ан. Б?л міндет білім алушы жастарды? шы?армашылы?тарын арттырып, ?здігінен білім алу?а ж?не ал?ан білімін іске асыра білуге ?йретуді міндеттейді. ?азіргі ?леуметтік - экономикалы? ?згерістер жа?дайында бізді? ?о?амымызда ?здігінше шешім ?абылдай алатын ж?не оны ж?зеге асыра алатын ?леуметтік белсенді, шы?армашыл т?л?а?а с?раныс к?шейеді. ?здігінше еркін ойлау ?абілеті бар, т?рбие - білім беру ?рдісін модельдей алатын, т?рбие беру ж?не білім беруді? жа?а технологиялары мен жа?а идеяларын ?здігінше іске асыра алатын болаша? ?стазды? к?сіби ??зіреттілігіні? де?гейін арттыру - ?зекті м?селе [2].

К?сіби ??зіретті м??алім мектепті? т?рбие - білім беру процесінде шы?армашыл о?ушыларды? ?алыптасуына д?рыс ?сер етеді, к?сіби м?мкіндіктерді? іске асуына ы?пал жасайды. Білім беру ж?йесіндегі педагогті? к?сіби ??зіреттілігіні? теориялы? негізін ай?ындап алу ?шін, осы терминні? дербес аны?тамасын келтірейік. «К?сіби ??зіреттілік - жеке т?л?аны? к?сіби іс - ?рекетті арттыру?а теориялы? ж?не практикалы? ?зірлігі мен ?абілеттілігіні? бірлігі». Я?ни, педагогті? ??зіреттілігі - жеке т?л?аны? білімі мен т?жірибесін на?ты бір жа?дайда ?олдана білу іскерлігімен байланысты т?л?а ?асиетін білдіретін ??ым деуге болады. Кей зерттеушілер «біліктілік» ??ымын «??зіреттілік» ??ымымен на?тылайды. Алайда, осы екі ??ымды салыстыра отырып, «??зыреттілік» ??ымыны? ма?ынасы ке? екенін а??ару?а болады. Себебі, о?ан біліктілікті сипаттайтын таза к?сіби біліммен ж?не іскерлікпен ?оса топ?а, ?леуметтік ортада ж?мыс істеуге, коммуникативтік ?абілет, о?у, ба?алау, логикалы? ойлау, а?паратты алу ж?не пайдалану іскерліктері жатады.

Мектепте білім алу-бала ?міріні? ма?ызды кезе?деріні? бірі. ?андай білім беру ж?йесінен ж?не ?андай м??алімнен білім ал?аны баланы? ?лгеріміне ж?не жеке т?л?алы? ?алыптасуына байланысты болады. К?сіби шеберлікті? ??рылу процесі біліміні? ж?зеге асуы мен ?алыптасуын ?ана емес сонымен ?атар оны? т?л?алы? ?алыптасуын да ?арастырады. М??алімні? к?сіби шеберлігіне байланысты м?селелер к?птеген жауапкершілікті талап етеді. ?аза?станда?ы жалпы білім беретін ж?не к?сіби білім беретін мектептердегі ж?ргізіліп жат?ан реформалар ?зіні? педагогикалы? ж?йесінде принципті ?зерістерді ?ажет етеді. ?азіргі кезе?де білім беру ма?саттары ?згеруде, о?у а?паратыны? мазм?ны жа?аруда, педагогикалы? коммуникация ??ралдары, ж?не педагогикалы? ?сер етуді? объектісі - о?ушылар да айтарлы?тай ?згеруде. Осы факторларды? барлы?ы педагогикалы? к?сіби шеберлігіні? де?гейін жо?арлатуды талап етеді.

О?у процесіні? жа?аруына ?ажетті шарт кез-келген педагогикалы? ж?йені? басты т?л?асы болып табылатын о?ытушыларды? педагогикалы? шеберлігін арттырубасты м?селе. Жа?а ?леуметтік т?р?ыда м??алімні? к?сіби шеберлігіні? ?алыптасуы - біліміні? жо?ар?ы сапасын ?амтамасыз етеді. ?азіргі заман?ы білім беру ж?йесі о?ытушыларды? к?сіби шеберлігі м?селесін к?рделендіріп отыр. ?йткені д?л ?азіргі та?да о?ушыларды? жалпы ж?не рухани м?дениетін м??алім аны?тайды.

Педагог- ?з ісіні? шебері. Б?л дегеніміз жо?ары м?дениетті, ?з п?нін тере? білетін, ?зіне тиісті ?ылым ж?не м?дениет салаларымен жа?сы таныс, психологиялы? м?селелерін практикалы? т?рде талдай білетін, т?рбиелеу мен білім беру ?дістемесін тере? ме?герген маман. Осылайша, педагогикалы? шеберлікті? ма?ыздылы?ын к?сіби ?рекеттерді ?йымдастыруды? жо?ар?ы де?гейін ?амтамасыз етуші жекелік ?асиеттерді? жиынты?ы деп к?рсетеді. Б?л ?асиеттерге о?ытушы ?рекетіні? гуманистік ба?ытталуы, к?сіби білімі, педагогикалы? ерекшеліктері жіне педагогикалы? техникасы жатады. ?ылымда сонымен бірге педагогты? ме?геруіне ?ажетті н?рсе- педагогикалы? технология деген т?сінік бар. Педагогикалы? т?сінік дегеніміз- т?рбиеленушілерге ?сер етуші ?дістер мен т?сілдерді ме?геру. Сонымен ?атар ?ртістікті? кейбір ?дістерін игеру, с?йлеуді?, демалуды?, дауыс к?теруді?, мимиканы? ?дістерін білу. К?сіби шеберлікті? н?тижесі т?л?аны? ?леуметтенуі [3].

Т?л?аны? ?алыптасуы белсенді іс-?рекет, ?ызмет істеуде ж?не бас?а адамдармен ?арым-?атынас жасауда іске асады. Т?л?а - белгілі тарихи-м?дени ортада ?мір с?ретін, ?алыптас?ан ?леуметтік-психологиялы? ж?не моральды? (я?ни адамгершілік) ?асиеттерді бойына сі?ірген, шынайы ?мірді тану?а ж?не ?згертуге ба?ыттал?ан жасампаз іс-?рекет субъектісі. Т?л?аны? ?алыптасуы оны? белсенді іс-?рекеті мен бас?а адамдармен пікір алмасу процесінде ?теді. ?леуметтендіру индивидке сырттан еріксіз та?ылатын н?рсе емес. Индивидті? іс-?рекетке белсенді араласуымен, ?зіні? ?имылы мен мінез-??л?ын ?о?ам талабына сай, ?згертіп отыруы ар?ылы іске асады. Соны? ар?асында адамда ?з мінез-??л?ын, іс-?рекетін, ?ызметін бас?а адамдарды? сондай мінез-??лы?тарымен салыстыра ба?алау, с?йтіп ?зіні? кім екенін т?сіну, ?зін-?зі тану ?абілеті жетіледі.Т?л?алы? ?асиеттерді? ішіндегі аса ма?ыздысы соны? ?мірге ?зіндік к?з?арасыны? болуы. Кейбір адамдар б?кіл ?мірі бойы бір ?алыпта ?ала береді. Ал, кейбіреулер тіпті жиырма бес жасында т?л?а?а айналады. Жеке дара адамды, индивидті т?л?а?а айналдыруда м??алімні? ат?аратын ?ызметі зор. Жо?арыда?ы айтыл?ан ?асиеттер ?азіргі ?ылыми ізденістерден негізделген ?о?амны? м??алімнен с?ранысы. Барлы? ?асиеттерді? топтамасын сараптай отырып, «е? бастысы не?»- деген с?ра? т??ірегінде с?з ?оз?аса?.

М??алімге ?кіметіміз тарапынан к?рсетіліп жат?ан ?олдау айтарлы?тай. Жыл сайын ?ткізіліп жат?ан бай?аулар, ерен е?бегі ?шін а?шалай сыйлы?тар, е?бектеріні? сапасын ба?алауда?ы аттестациялау ережелері соны? ай?а?ы. М??алімні? іс-т?жірибесін зерттеу, тарату, жа?-жа?ты ба?алау м??алім ж?мысына деген ??рмет пен ізет белгісі. Б?л ба?ытта?ы ж?мыстар ?дістемелік к?мек, ке?ес ж?не к?сіби біліктілікті арттыру ?ызметтерінде ?ызу ж?руде. Жо?ары де?гейдегі шеберханалар болса, ?з п?нін жа?сы ме?геруіне жа?дай болады. ?азіргі жа?а мектептер ба?дарламасында?ы шеберханалар ?арастырыл?ан. Біраз мектептердегі жа?дай бірдей емес.

М??алім мен о?ушыны? ?ылыми ж?мыстармен айналысуы ?о?ам, заман талабына сай ?суіне жа?дай ту?ызады. М??алімге заманауи технологияларды ме?геруге де курстарды? ?йымдастырылуы м?мкіндік береді. Заман талабына сай т?л?аны т?рбиелеуде жеке жетекшілік, арнайы ж?мыс т?рі ?ажет. Ол ата-ана мен м??алім ?олында екені с?зсіз. ?азіргі ба?дарлы -бейінді о?ыту саясаты о?ушы бойында оны? ба?дарын аны?тау, жалпы білімді де о?ушы ?ажетіне ?арай саралау. Егер т?л?аны т?рбиелеудегі, т?л?аны? к?сіби ба?дарын аны?тауда?ы, к?сіби білім берудегі ма?ызды рольді м??алімге ж?ктесек, ?ажетті ?асиеттерді? бірі - «м??алім-продюсер». Т?л?аны? негізгі ?асиеті оны? ?згелерден ерекшелігі. Сол ерекшелігіні? ар?ысында ол ешкімге ??самайды. Ол дара. Даралы? ?асиетін танып, оны? ?алыптасу ба?дарламасын тек ?ана м??алім - к?сіби маман жасайды. Осы т?ста м??алімнен практикалы? психолог ?ызметін ме?геру міндеті т?рады. Айтыл?ан ой ?азіргі мектептерде психологтарды? ?ызметін еске т?сіреді. М?мкін. Жахандану жа?дайында?ы м??алім бейнесі ?айта ?арауды ?ажет етеді. М??алімді даярлауда?ы м??алімге «нені» о?ытамыз, м??алімді «неге» о?ытамыз деген с?ра?тарды? ішінде м??алімді «?алай» о?ытамыз деген с?ра? ?з жауабын іздеуде [4].

?аза?станны? ?азіргі даму кезе?і ?о?ам ?міріні? барлы? саласында?ы тере? ?згерістермен сипатталады. Осы?ан орай ?азіргі заман адам?а: ?з іс-?рекетіне жауапты болу, ?леуметтік ?згерістер жа?дайына тез бейімделе отырып, байыпты шешім ?абылдай білу ж?не т.с.с. жа?а талаптар ?оюымен ерекшеленеді. ?азіргі кезе?де педагогтарды? ?леуметтік-педагогикалы?, ???ы?ты? ??зыреттіліктерін ?алыптастыруды? ерекше ма?ызы зор.

?дістемелік дайынды?та?ы білім беру ?рекеті белгісіздік, білім беру ?рекеттері мен ?рекет ?лгілерімен ж?мыс жасай, жобала ?рекетіні? барысында студенттерді? инициативасы бойынша туындайды. Болаша? педагогтар ме?геруге болмайтын, керісінше ??растырып, онымен ?мір с?руі керек к?сіби ?рекетке ену ?ажеттілігімен бетпе-бет келеді. М?ндай ??рылыс студенттерді? зерттеу ?рекетіне талпынысын туындатады. ?дістемені о?ыту ?рекетті? мазм?нын ??райтын ??рал болып табылады. Білім беру ?рекетінде болаша? педагогтар педагогикалы? ?рекетті? ішкі м?нін т?сіну процесі ж?зеге асырылады [5].

Болаша? педагогты дайындау жа?ашыл білім беру технологияларын талап етеді. Б?л технологиялар білім берудегі басымды?тарды? ?згеруіне негізделген: парадигманы? ?згеруі (білімдікті? т?л?алы?-бейімділікке, біліктілікке ?арай), білімні? экстенсивтіліктен (білім к?леміні? толы?уы, жо?арылауы) интенсивтілікке («а?паратпен ж?мыс жасау техникасын игеру, ?зін ?зі ?алыптастыру да?дыларын дамыту, ма?сатты ??растыру ж?не ?з ?рекетін у?ждеу») ба?ытталуы.

Білім берудегі біліктілік т?сілі жа?а білім беру парадигмасын - т?л?алы?-бейімділік парадигманы? ендірілуін білдіреді. М?нда «білім беру процесіне т?л?алы? ма?ынаны ендіруге талпыныс» ж?зеге асырылады. Т?л?алы? білім, т?л?алы? т?сіністік секілді о?ыл?ан ж?не игерілген бір?атар «??ндылы?тар» есебінде ?олдануды ?ана емес, ?зіні? ?мірін т?сінуге ?атысуда білім мен мазм?нды да білдіреді.

К?сіби білімге деген біліктілік т?сілі «о?у ж?мыстарын ?йымдастырудан ж?не о?у жоспарларын орындаудан білім беру ?рекетін ?йымдстыру?а» ауысуын ж?зеге асыруды білдіреді. Біліктілік т?сілін ж?зеге асыру білім беру ?рекетіні? о?ыту технологиялары, ба?дарламаларын ??растыру мен ж?зеге асыру, білім беру мен о?ыту саласында?ы ерекше п?н ретінде ай?ындауды білдіреді.

1.2 Жа?а педагогикалы? технологиялар ар?ылы болаша? бастауыш сынып м??алімдеріні? к?сіби ??зыреттіліктерін ?алыптастыру

?азіргі заман - а?паратты? технологиялар заманы. ?о?амымызды? барлы? саласында дерлік ?ылыми-техникалы? прогресті? жетістіктері ке?інен енгізіліп, пайдаланылып жатыр. Білім ж?йесі де ?о?амда?ы жа?ашыл бетб?рыстардан тыс ?алмай, о? ?згерістерді? барлы?ын дерлік ма?сатына с?йкес, ?ажетіне ?арай ?олданып келеді. Осы ретте білім ж?йесіне о?ытуды? жа?а инновациялы? технологиялары енгізіліп отыр. Білім беру ж?йесі ?о?амды ?алыптастырып дамытатын, ?згерістер енгізетін ресурстарды дайындаумен айналысады, сонды?тан ?немі жетілдіріліп отыруы тиісті. Б?л ретте елімізде к?птеген іс-шараларды? ?ол?а алын?анына ?зіміз де ку? болып ж?рміз. Елбасыны? «Жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?стан» атты жолдауында: «Біз б?кіл еліміз бойынша ?лемдік стандарттар де?гейінде сапалы білім беру ?ызметін к?рсетуге ?ол жеткізуіміз керек» десе, осы жолдауды? ІІІ тарауы, он сегізінші ба?ытыны? жетінші тарма?шасында: «А?паратты? технологиялар мен а?паратты таратуды? жа?а нысандарына ба?ыттал?ан мамандандырыл?ан білім беру ба?ыттарын ??ру міндеті де алдымызда т?р» делінген, сондай - а? он жетінші ба?ытты? ?шінші тарма?шасында «Он - лайн т?сілінде о?ыту т?жірибесін дамытып, елімізде о?у теледидарын ??ру ?ажет» деп атап к?рсетілгендей б?гінгі к?ні білім беру ж?йесі жа?а педагогикалы? технология?а негізделуін ж?не а?паратты? ??ралдарды? ке?інен ?олданылуын ?ажет етеді [6].

Д?ст?рлі білім беру ж?йесінде білікті мамандар даярлаушы к?сіби білім беретін о?у орындарыны? басты ма?саты - маманды?ты игерту ?ана болса, ал ?азір ?лемдік білім ке?істігіне ене отырып, б?секеге ?абілетті т?л?а дайындау ?шін адамны? ??зырлылы? ?абілетіне с?йену ар?ылы н?тижеге ба?дарлан?ан білім беру ж?йесін ?сыну - ?азіргі та?да негізгі ?зекті м?селелерді? бірі.

Білім беруде к?сіби ??зырлы маман иесіне жеткен деп маманды?ы бойынша ?з п?нін жетік білетін, о?ушыны? шы?армашылы?ы мен дарындылы?ына жа?дай жасай алатын, т?л?алы?-ізгілік ба?ыттылы?ы жо?ары, педагогикалы? шеберлік пен ?зіні? іс-?имылын ж?йелілікпен ат?ару?а ?абілетті, о?ытуды? жа?а технологияларын толы? ме?герген, отанды?, шетелдік т?жірибелерді шы?армашылы?пен ?олдана білетін к?сіби маман педагогті атаймыз.

Б?гінгі к?нгі басты м?селе - білім сапасы десек, осы білім сапасын арттыруды? тиімді жолы - білім беру ж?йесінде т?рлі технологияларды ?олдану. Математиканы? теориялы? негіздері ж?не бастауыш сыныпта математиканы о?ыту ?дістемесі п?ні о?ытушысы ретінде болаша? бастауыш сынып м??алімдеріні? к?сіптік ??зыреттіліктерін ?алыптастыру т?р?ысында ке?інен ?олданылып ж?рген о?ытуды? ?азіргі технологияларыны? ішіндегі АКТ технологиясын ?збей ?олданып отырамын. ?ткені со??ы жылдары заман а?ымына сай к?нделікті саба??а жа?а педагогикалы? технологиялар, компьютер, электронды? о?улы?, интерактивті та?та ?олдану жа?сы н?тиже беруде. Білім беру ж?йесі электронды? байланыс, а?парат алмасу, интернет, электронды? пошта, телеконференция, On-line саба?тар ар?ылы іске асырылуда. Жа?а технологияларды ?олдануды? ерекшелігі - о?ушылар?а ?з бетімен немесе бірлескен т?рде шы?армашылы? ж?мыспен ш??ылдану?а, ізденуге, ?з ж?мысыны? н?тижесін к?ріп, ?з ?зіне сын к?збен ?арауына ж?не жеткен жетістігінен л?ззат алу?а м?мкіндік береді [7].

Бастауыш сынып математика саба?ында компьютермен ж?мыс істеу тиімді. Компьютер - технологиялы? ??ралдарды? бірі, оны? к?мегімен саба?ты ?ызы?ты, тартымды етіп т?рлендіруге болады. Компьютермен ?ткен саба? баланы? к??іл-к?йін к?теріп, нашар деген о?ушыны? компьютермен ж?мыс істеуде ?ызы?ушылы? ?абілетін арттыру?а м?мкіндік береді ж?не шеше алма?ан жауапты м??алімні? к?мегімен шешуге тырысады. М?ндай саба?тар о?ушыларды? білімін, м?мкіндігін толы?ыра? ба?алауына ж?не оны т?сінуге, жа?аша шы?армашылы? т?сілдермен ж?мыс істеуіне, ізденуіне сан алуан ?діс-т?сілдерді та?дауына жол ашары с?зсіз.

Білім беру саласында?ы к?п ?олданыста ж?рген АКТ ??ралдары:

- интерактивтік та?та;

- мультимедия;

- Интернет ке?істігі;

- электронды? о?улы?.

М??алім ?шін электронды? о?улы? б?л к?нделікті дамытылып отыратын ашы? т?рдегі ?дістемелік ж?йе. Оны ?рбір м??алім ?з педагогикалы? т?жірибесінде материалдармен толы?тыра отырып, ары ?арай жетілдіре алады.

Жа?а АКТ - ны саба?та пайдалануды? тиімділігі:

- Студентті? еркін ойлауына м?мкіндік береді;

- А?ыл - ойын дамытады;

- Шы?армашылы? белсендігін арттырады;

- ?жымды? іс - ?рекетке т?рбиелейді;

- Тіл байлы?ын жетілдіреді;

- Жан - жа?ты ізденушілігін арттырады.

Білім беру ж?йесін бас?аруды ?олдауда?ы басты ??рал болуы себепті электронды? о?ыту ж?йесі білім беру ортасы жайлы барлы? ?ажетті м?ліметтерді са?тауы тиіс. Сондай-а?, ол - білімді дамытуды? а?паратты? ж?не ?ылыми-?дістемелік ?амтамасыз ету ??ралы, екіншіден, электронды? о?ыту ж?йесіні? кез келген т?йінінен м?ліметтерді орталы?тандырып жина?тау ар?ылы білім беру ж?йесіні? мониторингін жасау ??ралы, ?шіншіден, білім беру ж?йесі туралы ?ажетті статистикалы? м?ліметтерді ж?не т?рлі аспектілер бойынша есеп беруді ?алыптастыруды ?амтамасыз ететін шешім ?абылдау ??ралы ретінде ?рекет етуі тиіс [8].

Электронды? о?ыту ж?йесі барлы? білім беру мекемелері, м??алім, о?ушы ж?не оларды? білім беру ортасында ауысып отыруы туралы м?ліметтерді са?тайды.

Электронды?-?дістемелік ж?йе - о?ытуды ?йымдастыруды? ма?саттылы?, мазм?ндылы?, іс-?рекеттілік, н?тижелік ба?алау компоненттері мен ??рылымдандырыл?ан п?наралы? байланыста ??рыл?ан ашы? ?ор.

Э?Ж ??растыруда?ы педагогикалы? технологияны? негізі - модульдік технология.

Ш.Х.??рманалинаны? авторлы?ымен жаса?тал?ан «Бастауыш класта математиканы о?ыту ?дістемесі» электронды?-?дістемелік ж?йесі педагогикалы? колледждерді? «Бастауыш білім беруді? м??алімі» біліктілігі бойынша білім алушы студенттерді даярлау?а арнал?ан. Ашы? ж?йе т?сінігіне п?ндік білімдер, педагогикалы? тапсырмалар мен жатты?улар ж?йесі, о?ытушы мен о?ушыны? ?зіні? ?дістемелік т?жірибесіне байланысты ?осымша ?оса алатын тестілер кіреді. Тестілер ар?ылы білім алушы ?зін-?зі ба?ылай, ба?алай алады. Тапсырмалар?а аны?тамалы? материалдар берілген, б?л материалдар ар?ылы о?ушы ?зін-?зі тексере алады.

Б?л ашы?, дамыту ж?йесі педагогика, психология, математиканы? теориялы? негіздері мен бастауыш класта математиканы о?ыту ?дістемесі п?ндеріні? п?наралы? байланысында ??рыл?ан. «Арифметикалы? ??ымдарды о?ыту ?дістемесі», «Шамаларды о?ыту ?дістемесі», «Алгебралы? ??ымдарды о?ыту ?дістемесі», «Геометриялы? ??ымдарды о?ыту ?дістемесі» саласында желілік, ж?йелік ж?не функционалды? жиынты?тан т?ратын модульдерден ??ралады (Сурет 1.1).



Сурет 1.1. Желілік, ж?йелік ж?не функционалды? жиынты?тан т?ратын модульдерді? схемасы

Э?Ж ??рамына «Бастауыш білім беруді? м??алімі» біліктілігі бойынша мемлекеттік жалпы?а міндетті техникалы? ж?не к?сіптік білім беру стандарты, типтік о?у ба?дарламалары, «Педагогика», «Психология», «Математиканы? теориялы? негіздері», «Бастауыш класта математиканы о?ыту ?дістемесі» о?улы?тары енгізілген [9].

Гиперм?тін ж?не интерактивті тапсырмалар бастап?ы математикалы? ??рылымдарды? ??растыру жолы ар?ылы, оларды? бастауыш математика о?улы?тарды? мазм?нымен, монографиялар, т?рлі теориялы? т?жырымдамалар бар ?ылыми ма?алалармен, бастауыш сынып м??алімдеріне арнал?ан о?у ??ралдары, дидактикалы? тапсырмалар мен компьютерлік математикалы? ойындармен ?аны?у ар?асында ядро идеяларын ме?геруді ?амтамасыз етеді. Модульді? мазм?нына байланысты идеяда ?лкен немесе кіші ?лес салма?ы болуы м?мкін. Тест тапсырмалары модульді? мазм?нына с?йкес ??растырыл?ан.

Э?Ж ??рамында?ы интерактивтік тапсырмалармен ?атар берілген ??зыреттілікті ?алыптастыру?а арнал?ан тапсырмалар о?ушыларды? танымды? ?ызы?ушылы?тарын ?алыптастырып, ауызша с?йлеуін дамытып, эвристикалы? ?ызметті? т?сілдеріне ?йретіп, ке?істік туралы т?сініктерін, ойлауды? ?р т?рлі т?сілдерін ?алыптастырады.

Елбасы атап к?рсеткендей «?азіргі заманда жастар?а а?паратты? технологиямен байланысты ?лемдік стандарт?а сай м?дделі жа?а білім беру ?те - м?те ?ажет» - жас ?рпа??а білім беру жолында а?паратты? технологияны о?у ?рдісіне о?тайландыру мен тиімділігін арттыруды? ма?ызы зор.

Білім беруді? а?параттандыру процесі п?н м??алімдеріне жа?а а?паратты? технологияны жан - жа?ты пайдалану саласына ?лкен талап ?ояды.

Іс т?жірибемізде, ?ала мектептеріндегі бай?ау практикасы кезінде студенттерді? математика п?нінен АКТ-технологиясын ?олданып ?ткізген саба?тарыны? н?тижесінде оларды? к?сібіне деге? ?ызы?ушылы?тары артып, к?сіптік ??зыреттіліктері ?алыптасып, мектеп о?ушыларыны? да саба??а деген ?ызы?ушылы?тары, белсенділігі артып, шы?армашылы? даралы?ы ?алыптастырылып, білім де?гейлеріні? ?скендігі бай?алды.

Сондай саба?тарды? бірі - 4-сыныпта?ы математика п?нінен «Кездесу ?оз?алысына берілген есептер» та?ырыбында берілген саба?ты ?сынам (Сурет 1.2-1.3).

Сурет 1.2. 4-сыныпта математикадан «кездесу ?оз?алысыны? міндеттері» та?ырыбына саба? презентациясы



Сурет 1.3. 4-сыныпта математикадан «кездесу ?оз?алысыны? міндеттері» та?ырыбына саба? презентациясы

Студенттерге тере? білім беру ?шін жа?а технологияларды ?олдана отырып т?мендегідей ?а?идаларды есте са?та?ан ж?н:

- о?ытушы п?нді ?зі жетік тере? біліп, оны білім алушылар?а жай, ?арапайым тілмен, ?мірмен байланыстыра отырып беруі ?ажет;

- о?ытушы білім алушыларды? жеке басыны? психологиясын (жан д?ниесін) жете біліп, ?р білім алушыны? ж?регіне жол таба білуі ?ажет;

- о?ытушы ?р білім алушы?а, б?кіл топ?а талап ?оя білуі керек;

- о?ытушы ?р саба?та ?ылым мен техника жа?алы?тарын д?рыс ?олдана білуі;

- м?мкіндігінше, кейбір ?лкен та?ырыптарды топтап, жеке блоктар т?рінде топтай білуі;

- балаларды? есте са?тау ?абілеттерін арттыру ?шін жа?а саба?ты тірек конспектілері мен жеке тірек белгілері бойынша беру;

- саба?та білім алушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру ?шін ?рт?рлі ?ызы?ты элементтерді пайдалану;

- ?рбір саба? ?з д?режесінде ?туі ?ажет.

?р о?ытушы ?з саба?ын жа?аша ?йымдастыруы, білім алушыны? п?нге деген ?ызы?ушылы?ы мен ынтасын арттыра отырып, к?сіби ??зыреттілігін арттыруы керек. ?р саба??а дайынды? - о?ытушы ізденісіні? н?тижесі, саба?ты ы??айына ?арай т?рлендіре т?ссе, ?р саба?та жа?а ?діс-т?сілдерді, технологияларды ?олданса, саба?ты? мазм?ны ашылады. ?з ісіні? шебері ?ана жо?ары жетістіктерге жетеді деп есептеймін.

?орыта айт?анда, жа?а технологияларды? к?мегімен білім алушыларды? білімін жетілдіру мен о?у сапасын арттыру?а, та?да?ан к?сібіне бейімдеуге болады. Компьютер ж?не а?паратты? технологиялар ар?ылы жасалып жат?ан о?ыту процесі білім алушыны? жа?аша ойлау ?абілетін ?алыптастырып, оларды ж?йелік байланыстар мен за?дылы?тарды табу?а итеріп, н?тижесінде - ?здеріні? к?сіби потенциалдарыны? ?алыптасуына жол ашуы керек [10].

Білім алушыны? білім де?гейін к?теру ж?не онда жа?а а?паратты? технологияларды пайдалану ар?ылы о?у-т?рбие ?рдісін тиісті де?гейге к?теру, педагогикалы? ?жымны? ж?йелі ж?мыстарыны? н?тижесінде ?ана ж?зеге аспа?.

1.3 Инновациялы? технологияларды пайдалану негізінде болаша? бастауыш сынып м??алімдерін даярлауды? ??рылымды?-мазм?нды? моделі

О?ытуды?, жас ?рпа?ты жан-жа?ты т?рбиелеуді? жа?а, инновациялы? модельдерін жасау педагогика ?ылымыны? басты міндеттеріні? бірі. Модельдеу зерттелетін нысанны? мінездемесін к?рсететін ??састы?тарды, к?рініс пен ?дерісті бейнелеу ?шін керек екені белгілі. Модель - т?пн?с?а туралы а?паратты ??растыру ж?не к?бейту, жа?а ??рылымын жасау, басшылы? ету мен дамыту ?ызметін ат?арады. Модельді ??растыру іске асырудан ?рекетке даярлы?ты бейнелейтін аралы?ты к?рсетеді. Модельдеу ?дістемесі танымны? к?рінісі мен нысанын саналы талдауды? белгілі т?рі. Сонды?тан зерттеу ж?мысымызды? ?шінші міндетіне сай болаша? бастауыш сынып м??алімдерін инновациялы? технологиялар негізінде о?ушыларды? рефлексиясын дамыту?а даярлауды? ??рылымды?-мазм?нды? моделі жасау ?ажеттігі туындады.

М.Вартофскийді? пікірінше, модельдеу болаша? ?рекетке ба?дарлан?ан прототип деп аталуы тиіс. «Е? алдымен мені? есептейтінім, модельдер - бізді? техникалы? жабды?тауымызды? жо?ары мамандандырыл?ан б?лігі, оларды? ?зіндік ?ызметтері болаша?ты жасаудан т?рады. Модель ретінде мен кейбір м?нді ?ана емес, осы м?нді аны?тайтын ?рекет т?сілін к?ремін. Б?л ма?ынада ?лгілер - ма?саттарды іске асыру ж?не сонымен ?атар, осы ма?саттарды іске асыратын ??ралдар ... ?лгі бір мезгілде ма?сатты ескеріледі ж?не оны? ж?зеге асуын кепілдейді» [11].

Н.Д. Хмель модельдеуді бірт?тас педагогикалы? ?дерісті ж?зеге асыруды? ма?ызды б?лігі деп есептейді, я?ни, зерттеуші ?стаз ?шін модельдеу зерттелінетін ??былысты? идеалды? моделін ?айта жасауды? т?сілі болады. Практик ?стаз ?шін модельдеу іс-?рекетіні? ма?сатына с?йкес оны? жа?дайын ?згерткісі келетін белгілі бір педагогикалы? ??былысты немесе ?дерісті т?тасымен ойша (алдын-ала) ?айта ??ру т?сілі болады. Бас?аша айт?анда, модельдеу ?стаз ?шін педагогикалы? теория мен на?тылы практикалы? іс- ?рекет арасында?ы б?лік болады [12].

...